Grote hoeveelheid desinformatie online over escalatie tussen Israël en Iran

Gepubliceerd op 24/06/2025 18:00 in Tech

Sinds de escalatie tussen Israël en Iran is er online een grote hoeveelheid desinformatie verspreid. Op sociale media circuleren veel nepfoto's en -video's, voornamelijk gemaakt met behulp van kunstmatige intelligentie (AI). Dit wordt dagelijks opgemerkt door specialisten op de NOS-redactie die zich bezighouden met open source-onderzoek (OSINT).

De desinformatie over de oorlog tussen Israël en Iran wordt voornamelijk gedeeld op X, blijkt uit onderzoek van zowel de NOS als de BBC. De Britse publieke omroep heeft tientallen video's geïdentificeerd die de effectiviteit van Iran's reactie op Israëlische aanvallen proberen te benadrukken. Ook zijn er nepvideo's verspreid die de nasleep van aanvallen op Israëlische doelen laten zien. Zelfs pro-Israëlische accounts delen online desinformatie.

De drie meest bekeken nepvideo's die door de BBC zijn gevonden, zijn al meer dan 100 miljoen keer bekeken op verschillende platforms. OSINT-specialisten benadrukken dat tijdens deze oorlog opvallend veel beeldmateriaal wordt gemanipuleerd met behulp van AI. Het doel van hun onderzoek is altijd om de authenticiteit van foto's en video's te achterhalen door omgevingskenmerken te verifiëren en tijdsbepalingen vast te stellen.

Ondanks de inspanningen van specialisten om nepbeelden te filteren, is het hen toch een keer niet gelukt. Er is een video van de aanval op een gevangenis in Iran onterecht door de controle geglipt. Achteraf bleek dit te gaan om een oude foto van de gevangenispoort die met behulp van AI was bewerkt.

Een expert op het gebied van AI merkt op dat dit de eerste keer is dat AI op zo'n grote schaal wordt ingezet tijdens een conflict. Daarnaast groeien de "superverspreiders" van Iraanse desinformatie op X snel en hebben soms zelfs officiële namen. Ondanks het feit dat deze accounts allemaal blauwe vinkjes hebben, is het niet duidelijk door wie ze worden beheerd. Zelfs de AI-chatbot van X, genaamd Grok, kan niet altijd onderscheiden of iets nep is of niet.