CPB: Weerbaarheid Nederlandse economie en financieel stelsel voldoende

Gepubliceerd op 01/06/2023 03:00 in Economie

Een lichte economische recessie is mogelijk, maar vormt geen bedreiging voor de financiële stabiliteit, aldus het Centraal Planbureau (CPB) in de jaarlijkse Risicorapportage Financiële Markten. De financiële positie van huishoudens, bedrijven en banken is namelijk goed op orde. CPB-directeur Pieter Hasekamp stelt dat het gevaar van een bankencrisis in Nederland beperkt lijkt en dat ook de financiële risico's vanuit de woningmarkt beheersbaar zijn.

Ondanks de verschillende uitdagingen van de afgelopen jaren, zoals de Brexit, de coronacrisis, de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis, hebben de Nederlandse economie en het financiële stelsel deze goed weten op te vangen, mede door steunbeleid van overheden en centrale banken. Hoewel de noodzakelijke afbouw van deze steun enige risico's met zich meebrengt, stelt Hasekamp dat de financiële sector voldoende weerbaar is en de risico's van financiële instabiliteit onder controle kan houden.

De weerbaarheid is zelfs vergroot in de afgelopen jaren, waardoor de risico's van financiële instabiliteit als gevolg van hoge inflatie en rente en dalende huizenprijzen in toom worden gehouden.

Huishoudens en financiële instellingen zijn het afgelopen decennium weerbaarder geworden tegen schokken vanuit de woningmarkt. Op de woningmarkt is een omslag zichtbaar door de hoge hypotheekrente en de dalende huizenprijzen, maar huiseigenaren lopen daarbij maar beperkt risico's. De financiële positie van huiseigenaren is gemiddeld genomen verbeterd en woonlasten en schuldratio's zijn gedaald terwijl financiële buffers zijn toegenomen.

Voor kwetsbare groepen huiseigenaren zoals starters, jongeren en huiseigenaren met weinig vermogen, geldt de verbetering ook, maar is deze minder sterk. Deze groepen kunnen minder goed schokken opvangen door gestegen lasten, gestegen rente, een lager inkomen of dalende woningprijzen.

Banken zijn ook beter bestand tegen schokken op de woningmarkt door strengere regelgeving, grotere buffers en betere spreiding van hypotheken bij niet-banken zoals verzekeraars en pensioenfondsen. In de Verenigde Staten zijn de afgelopen maanden diverse banken in financiële problemen gekomen als gevolg van de stijgende rente en het grote aandeel onverzekerde deposito's. Volgens het CPB staan de Nederlandse banken er beter voor en zijn ze weerbaarder door strengere regulering, hogere buffers, betere afdekking van renterisico's en minder onverzekerde deposito's.