AI-modellen mogelijk getraind met beelden Nederlandse makers

Gepubliceerd op 03/08/2024 13:00 in Economie

Uit onderzoek van de NOS blijkt dat AI-modellen van OpenAI en Midjourney mogelijk afbeeldingen hebben gegenereerd zonder toestemming van Nederlandse makers. Experts bevestigen deze bevinding. OpenAI weigert inhoudelijk te reageren, maar verwijst naar de mogelijkheid voor beeldmakers om bezwaar te maken. Midjourney heeft niet gereageerd op vragen van de NOS.

Voor het onderzoek werden de AI-modellen gevraagd afbeeldingen te genereren in de stijl van bekende Nederlandse beeldmakers zoals Erwin Olaf, Eddy van Wessel en Dick Bruna. Opvallend genoeg vertoonden de gegenereerde afbeeldingen duidelijke kenmerken van de werken van deze kunstenaars. Experts bevestigen dat het zeer waarschijnlijk is dat de AI-modellen zijn getraind op de Nederlandse werken.

Het gebruik van opt-outregelingen speelt hierbij een cruciale rol. Zo hebben de rechthebbenden van Dick Bruna en Eddy van Wessel aangegeven geen toestemming te geven voor het gebruik van hun werken. Voor Erwin Olaf is dit juist wel toegestaan, volgens Shirley den Hartog die zijn werk beheert.

Juristen benadrukken dat de Europese AI-wet, die recent van kracht is geworden, aansluit bij de opt-outsystematiek. Beeldmakers moeten aangeven dat ze hun opt-outrecht willen gebruiken, waarna techbedrijven transparant moeten zijn over de training van AI-modellen. Het probleem is echter dat opt-out idealiter vooraf moet worden toegepast, aangezien het voor AI-systemen moeilijk is om specifieke data te 'ontleren' nadat ze zijn getraind.

In Nederland zijn nog geen rechtszaken over dit onderwerp geweest, in tegenstelling tot de Verenigde Staten waar meerdere procedures lopen tegen OpenAI en Midjourney. Hanneke Holthuis van beeldrechtenorganisatie Pictoright benadrukt dat veel beeldmakers niet bekend zijn met de complexiteit van het auteursrecht met betrekking tot AI-modellen.

Nederlandse beeldmakers kunnen op optoutnow.ai aangeven dat ze hun opt-outrecht willen gebruiken om te voorkomen dat hun werken ongevraagd worden gebruikt voor het trainen van AI-modellen.