Bezuingingen op ambtenarenapparaat in coalitieakkoord: vijf vragen en antwoorden

Gepubliceerd op 02/06/2024 11:00 in Economie

Het nieuwe coalitieakkoord bevat plannen om flink te snijden in het ambtenarenapparaat. Experts waarschuwen echter dat de kaasschaafmethode niet de juiste aanpak is. Hieronder worden vijf vragen beantwoord over de bezuinigingen op ministeries.

PVV, VVD, NSC en BBB streven ernaar om de groei van het aantal ambtenaren te stoppen. Tussen 2018 en 2022 is het aantal ambtenaren met 25.000 toegenomen, een stijging van 22 procent. Elk ministerie moet eenzelfde percentage zien te bezuinigen. Vooral de communicatieafdelingen en het gebruik van freelancers worden aangepakt. Alleen Defensie en inlichtingendiensten krijgen extra geld. Een loonsverhoging zit er voorlopig niet in, met een nullijn tot 2026.

Hoewel er duizenden vacatures zijn bij de overheid, moeten beleids- en uitvoeringsambtenaren onderscheiden worden, volgens expert Sander van Veldhuizen. Het schrappen van ambtenaren lost niet direct het probleem op. Van Veldhuizen berekent dat er de komende 10 jaar juist meer ambtenaren nodig zijn voor de uitvoering van gepland beleid.

Het is belangrijk om voorzichtig te zijn met bezuinigingen, vooral bij uitvoeringsorganisaties, waarschuwt expert Jesse van der Geest. Hij pleit ervoor om eerst duidelijk te bepalen wat er moet gebeuren voordat er bezuinigd wordt.

In het coalitieakkoord staat ook dat er minder gebruik moet worden gemaakt van freelancers. Docent Maarten de Jong waarschuwt echter voor ondoordachte bezuinigingen en benadrukt het belang van extern inhuren voor specifieke expertise. Stoppen met externen kan juist leiden tot een tekort aan kennis en ervaring.

Het maken van nieuw beleid zal uitdagender worden met minder ambtenaren, aldus De Jong. Het is belangrijk dat de rijksoverheid duidelijk communiceert wat nog wel en niet kan. Experts pleiten voor meer realistische verwachtingen en een kritische houding van ambtenaren tegenover onuitvoerbare politieke wensen.