Record hoge grondprijzen zorgen voor afblazen bouwprojecten

Gepubliceerd op 21/05/2023 07:01 in Economie

Steeds meer bouwprojecten worden momenteel geannuleerd vanwege een gebrek aan kopers voor (te) dure nieuwbouwhuizen. Dit komt doordat bestaande huizen goedkoper zijn en daarom aantrekkelijker worden. Projectontwikkelaars hebben te kampen met hoge kosten van onder meer bouwmateriaal en arbeid, waardoor de vraag rijst of de kosten van de grond niet omlaag kunnen. Uit cijfers van het Kadaster blijkt echter dat de prijs van bouwkavels in het eerste kwartaal van dit jaar op het hoogste niveau ooit is gekomen: 668 euro per vierkante meter. Dit terwijl het aantal verkochte bouwkavels juist naar het laagste niveau sinds 2013 is gedaald.

Voor een bouwproject verkoopt een gemeente vaak grond aan een projectontwikkelaar. Ondanks de omslag op de woningmarkt zijn veel gemeenten van plan om de grondprijzen dit jaar te verhogen. Dit komt doordat een gemeenteraad meestal niet akkoord gaat met verliesgevende grondexploitatie. Gemeenten hebben vaak ook geld uitgegeven om grond in bezit te krijgen en willen bepaalde rendementen maken. Adviesbureau Stec Groep signaleert deze kwestie en stelt dat het een afweging is hoe publieke middelen goed worden ingezet.

Woningmarkteconoom Peter Boelhouwer van de TU Delft merkt op dat niet alleen gemeenten, maar ook andere grondeigenaren, zoals projectontwikkelaars die grond hebben gekocht om erop te bouwen, de grondprijs niet graag verlagen. Ze hebben geen zin om op grondwaardes af te boeken, vaak met het idee dat de woningmarkt weer zal aantrekken en zij in de toekomst meer kunnen verdienen. Hoewel ontwikkelaars vaak geld hebben geleend om grond te kopen, zijn ze toch geld kwijt aan rente. Deze rente dwingt hen echter wel om iets te gaan doen met de grond.

Woningmarkteconoom Stefan Groot van de Rabobank verwacht dat de grondprijzen op termijn zullen dalen. Maar grondeigenaren zijn niet altijd bereid om hun verlies te nemen en het kan even duren voordat zij dat wel zijn. Dit leidt momenteel tot vertraging in de woningbouwproductie. Bouwbedrijf Van Wijnen, dat vooral betaalbare woningen bouwt, ziet dat sommige gemeenten met hun grondprijsberekeningen nu aan de hoge kant zitten. Andere gemeenten doen wat concessies en gaan meer voor betaalbaarheid van woningen.

De gemeente Rotterdam werkt aan een doorbouwakkoord met marktpartijen en corporaties om betaalbaar te kunnen blijven bouwen. Voor een eventuele verlaging van de grondprijs kijkt Rotterdam nu naar mogelijkheden. De stad zegt geen winst te maken op grondverkoop, maar gebruikt de opbrengst voor de aanleg van buitenruimte rond nieuwbouw of het bouwrijp maken van grond. De hogere grondwaarde bij dure woningen compenseert de lagere grondwaarde bij betaalbare woningen. De gemeente wil dat er over een paar jaar vooral nog goedkopere woningen bij komen in Rotterdam en dat betekent dat het met de grondprijzen niet meer voldoende geld kan verdienen om alle kosten te dekken om nieuwe woonwijken te bouwen. Het Rijk en de provincie hebben speciale potjes om dan te helpen, maar de gemeente zal ook zelf moeten zoeken naar manieren om de bouw van woningen door te zetten als de kosten niet meer goedgemaakt worden met de grondwaarde die ze ontvangen.