Klanten ervaren overmatige controle en discriminatie door banken, blijkt uit onderzoek

Gepubliceerd op 28/05/2024 07:00 in Economie

Een deel van de klanten van banken en andere betaalinstellingen ervaart overmatige controle en discriminatie, zoals blijkt uit een rapport van consultancybureau KPMG in opdracht van het ministerie van Financiën.

Uit het onderzoek blijkt dat 6 procent van de ondervraagden aangeeft gediscrimineerd te zijn, terwijl nog eens 3 procent aangeeft hier niet zeker van te zijn. Met name mensen met een niet-westerse achtergrond en jongeren hebben vaker te maken met deze problemen.

Klanten ervaren vaak problemen bij het regelen van zaken rond een hypotheek, het stellen van vragen aan een bank, of het openen of sluiten van een bankrekening. Ook het grote aantal vragen dat banken stellen over betalingen wordt als discriminerend ervaren. Zo wordt in het rapport het voorbeeld genoemd van een Russische vrouw die sinds de invasie in Oekraïne dagelijks vragen krijgt over haar relatie met een supermarkt en haar boodschappen.

De ervaren discriminatie lijkt voort te komen uit de Wet ter voorkoming van witwassen (Wwft), waarbij banken verplicht zijn om klanten te controleren om witwassen te voorkomen. Echter, volgens het onderzoek worden er ook vragen gesteld waarbij deze regels niet van toepassing zijn, zoals vragen over de duur van het verblijf in Nederland en de etniciteit van de klant.

Demissionair minister Van Weyenberg noemt de voorbeelden in het rapport "zeer ernstig" en benadrukt dat banken alleen informatie moeten opvragen als het absoluut noodzakelijk is. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) betreurt de signalen van discriminatie en is bezig met maatregelen om dit in de toekomst te voorkomen, waaronder aanmelding bij het Landelijk meldpunt discriminatiezaken.

Onderzoek van De Nederlandsche Bank wijst uit dat anti-discriminatietrainingen bij banken vooral gericht zijn op de werkvloer en niet op de klanten. Van Weyenberg dringt erop aan dat banken hier verandering in brengen en hun klachtenprocedure verbeteren, zodat meer klanten zich durven te melden. Daarnaast moeten banken transparanter communiceren over de reden van specifieke vragen aan hun klanten.