ABN Amro: Ondernemers zien loonkosten stijgen door personeelstekort en inflatie

Gepubliceerd op 19/05/2023 06:01 in Economie

De lonen in het bedrijfsleven zijn flink gestegen als gevolg van het personeelstekort en de hoge inflatie. Het afgelopen jaar stegen de cao-lonen met gemiddeld 3,2 procent en naar verwachting zal dit jaar een stijging van 6,1 procent plaatsvinden. Het minimumloon stijgt met ruim 13 procent, wat de totale loonkosten nog sterker doet toenemen. Economen van ABN Amro hebben berekend dat de loonkosten van ondernemers daardoor in 2023 met zo'n 17 miljard euro zullen stijgen.

Deze stijgende loonkosten hebben gevolgen voor de economie. Door de lagere koopkracht van consumenten en de snel stijgende rente koelt de economie af, waardoor de vraag terugloopt. Hoewel bedrijven er redelijk in zijn geslaagd om de hogere kosten voor personeel, energie en grondstoffen door te berekenen aan klanten, daalt de bedrijvigheid in diverse sectoren. ABN Amro verwacht een afname van de bedrijvigheid in onder andere de maakindustrie, voedingsindustrie, bouw, land- en tuinbouw en detailhandel.

De loonkosten verschillen per sector en van bedrijf tot bedrijf. Zo bedroegen de kosten voor lonen, salarissen en sociale premies in 2019 gemiddeld 15 procent van de omzet voor alle sectoren. Hoe meer handjes nodig zijn en hoe arbeidsintensiever het werk, des te groter het beslag van de loonkosten op de omzet. Zo zijn in de zorg de loonkosten goed voor ruim de helft van de omzet, terwijl ze in de industrie en detailhandel juist een klein deel vormen.

Echter, ondanks het tekort aan personeel, daalt het aantal openstaande vacatures onder druk van de stijgende rente en hoge inflatie. Ondernemers kunnen kostenstijgingen doorberekenen aan afnemers, maar in een krimpende markt is het risico dat zij zich uit de markt prijzen aanwezig, aldus sector-econoom Albert Jan Swart van ABN Amro.

De druk van de gestegen kosten op de winstmarges verschilt per sector en branche. Bedrijven met relatief veel marktmacht en veel vraag kunnen de kosten goed doorberekenen, terwijl bedrijven met een zwakkere markt- en onderhandelingspositie moeten inboeten op hun winstmarges. Volgens Swart is de noodzaak van efficiënter werken en het verhogen van de arbeidsproductiviteit het grootst in de meest arbeidsintensieve sectoren. Hiervoor kunnen technologische innovaties en inzet van robots, zoals prefab-bouwen en bouwrobots, QR-codes voor bestellen en betalen, bestelzuilen in fastfoodketens, zelfscankassa's en zorgrobots, soelaas bieden.