Boerenprotest in Europa richt zich op duurzaamheidsregels en inkomenszekerheid
Gepubliceerd op 11/02/2024 19:00 in Economie
Boeren in Europa hebben massaal geprotesteerd tegen de regels die de agrarische sector moeten verduurzamen. De protesten vonden plaats door heel Europa en waren goed hoorbaar en zichtbaar. Hoewel het belangrijkste punt van protest verschilt van land tot land, zijn de boeren verenigd in hun verzet tegen de regels die opgelegd worden door nationale overheden en de Europese Commissie om klimaatdoelen te halen. Ze maken zich zorgen over de effecten van deze maatregelen op hun bestaanszekerheid en vragen zich af hoe hun verdiensten beïnvloed worden.
Het inkomen van boeren is lastig te vergelijken met dat van andere werkenden. Wat in de landbouw als een 'laag inkomen' wordt beschouwd, is anders dan het sociale minimum voor mensen met een baan. Daarnaast zijn de inkomensverschillen binnen de agrarische sector groot. Het inkomen van een boer hangt af van het type boer en de sector waarin hij of zij actief is. Het boerenbestaan kent vele pieken en dalen, afhankelijk van bijvoorbeeld de marktprijs van agrarische producten en de kosten van bijvoorbeeld veevoer en energie. In sommige gevallen kan het inkomen zelfs negatief zijn, waarbij de boer moet interen op opgebouwde reserves.
Het vermogen van boeren zit vaak in de waarde van het land dat zij bezitten, maar dit is geen direct beschikbaar vermogen. Het verkopen van grond betekent immers het opgeven van een deel van het bedrijf en het kan ook het pensioen van de boer beïnvloeden.
De Europese Unie steunt de landbouwsector met subsidies, waarvan ongeveer een derde van het EU-budget naar de landbouwbegroting gaat. In de periode 2021-2027 ontvangt Nederland 825 miljoen euro subsidie voor boeren. Het overgrote deel van deze steun gaat naar boeren met een laag inkomen. De subsidies hebben ervoor gezorgd dat het aantal boeren met een bedrijfsinkomen onder het minimumloon is afgenomen. Echter, in 2019 ontving een derde van de Europese inkomenssteun boeren met een bedrijfsinkomen dat al bovenmodaal was.
In het nieuwe EU-landbouwbeleid voor 2023-2027 is de focus verlegd naar het ondersteunen van kleine bedrijven en het verduurzamen van de sector. Echter, de effecten van deze beleidsveranderingen op de inkomens van boeren zijn nog niet goed in kaart gebracht. De vergroeningsdoelen van de Europese Commissie zijn nog niet concreet uitgewerkt, waardoor het onzeker is wat de aanpassingen uiteindelijk betekenen voor de inkomens van boeren.
De protesten van boeren hebben in ieder geval gezorgd voor enkele concessies in de regelgeving. Zo is de verplichting om land braak te laten liggen voor natuurherstel uitgesteld en is het plan om het gebruik van pesticiden te verminderen ingetrokken.
Het is duidelijk dat boeren in Europa zich zorgen maken over hun toekomst en hun inkomenszekerheid. De impact van duurzaamheidsregels op hun verdiensten is nog onduidelijk, maar de veranderingen in het EU-beleid laten zien dat er rekening wordt gehouden met de zorgen van de boeren. Het blijft echter belangrijk om de effecten van deze beleidsveranderingen op de lange termijn in kaart te brengen.