Aantal arbeidsongeschikten blijft stijgen: verwachting van 853.000 uitkeringen in 2023
Gepubliceerd op 31/01/2024 02:00 in Economie
Het aantal arbeidsongeschikten in Nederland blijft toenemen, zo blijkt uit gegevens van het UWV. Naar verwachting zal het aantal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen in 2023 stijgen van het huidige aantal van 840.000 naar 853.000. Een opvallende ontwikkeling is de steeds groter wordende instroom in de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) sinds 2015. Vorig jaar hebben meer dan 60.000 mensen gebruikgemaakt van deze regeling, een recordaantal.
Vooral onder 60-plussers is er sprake van een stijging in arbeidsongeschiktheid. Door de verhoging van de AOW-leeftijd moeten zij langer doorwerken, waardoor zij ook langer afhankelijk zijn van een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Bovendien hebben de afgelopen jaren duizenden 60-plussers makkelijker toegang gekregen tot de WIA, omdat zij geen medische keuring hebben ondergaan. Deze groep valt onder een tijdelijke noodmaatregel vanwege de grote achterstanden in medische keuringen bij het UWV.
In de eerste drie kwartalen van dit jaar waren er 3665 mensen met long covid die een WIA-uitkering ontvingen, waarvan bijna driekwart volledig arbeidsongeschikt is verklaard. Het UWV zal later dit jaar met cijfers over het gehele jaar komen.
De achterstanden bij medische beoordelingen blijven een groot probleem. In 2022 stond de wachtrij voor keuringen zelfs op een ongekend aantal van 17.000 mensen. Om deze achterstanden te verminderen, heeft het UWV de afgelopen jaren het aantal keuringen opgeschroefd, waardoor de wachtrij vorig jaar werd teruggebracht naar ongeveer 13.000 mensen. Hoewel het UWV eigenlijk binnen acht weken een beslissing moet nemen over een aanvraag voor een WIA-uitkering, duurt het momenteel maximaal 9 maanden. Het UWV streeft ernaar om deze termijn dit jaar terug te brengen naar 7 maanden.
De problemen binnen het arbeidsongeschiktheidsstelsel zijn eerder dit jaar aan het licht gekomen. In mei concludeerde de Algemene Rekenkamer dat de WIA "onuitvoerbaar" is en op sommige punten zelfs "onrechtmatig". Momenteel is een onafhankelijke commissie bezig met het onderzoeken van mogelijkheden om het stelsel eenvoudiger en effectiever te maken. De conclusies van deze commissie zullen eind volgende maand bekend worden gemaakt.
De stijging van het aantal arbeidsongeschikten en de achterstanden bij medische keuringen roepen vragen op over de werking van het arbeidsongeschiktheidsstelsel in Nederland. Het is duidelijk dat er verbeteringen moeten worden doorgevoerd om ervoor te zorgen dat mensen op een eerlijke en efficiënte manier toegang hebben tot een arbeidsongeschiktheidsuitkering.