Chipmachinefabrikant ASML verkoopt opvallend veel machines aan Chinese fabrikanten

Gepubliceerd op 24/01/2024 14:00 in Economie

De Nederlandse chipmachinefabrikant ASML heeft het afgelopen jaar een opvallend grote hoeveelheid machines verkocht aan Chinese fabrikanten, zo blijkt uit de recent gepubliceerde jaarcijfers. De totale jaaromzet steeg naar 27,6 miljard euro en de winst kwam hoger uit dan het voorgaande jaar, namelijk bijna 8 miljard euro. Het aantal bestellingen nam aan het einde van het jaar flink toe. Beleggers reageren positief op het nieuws, met een stijging van 6 procent in de aandelen van ASML op de Damrak.

Chinese fabrikanten waren vooral in het derde en vierde kwartaal van vorig jaar de belangrijkste bron van omzet voor ASML. Dit was mogelijk doordat er elders in de wereld minder vraag was naar hun producten. ASML benadrukt dat het hierbij gaat om machines die al in 2021 en 2022 zijn besteld en dat ongeveer de helft van deze bestellingen destijds niet kon worden geleverd vanwege wereldwijde chiptekorten. Het betreft ook machines waarvoor geen exportbeperkingen gelden.

Voor ASML was 2023 een turbulent jaar. Naast de beperkingen die sinds 2020 van kracht zijn voor de nieuwste machines (EUV), werden er extra maatregelen opgelegd. Het Nederlandse kabinet besloot onder druk van de Verenigde Staten dat bepaalde typen DUV-machines (deep ultraviolet) ook niet meer aan China geleverd mochten worden.

Begin dit jaar bleek dat de VS had ingegrepen in een afkoelperiode waarin ASML nog dacht lopende orders naar China te kunnen verzenden. Het bleek echter dat de licenties alsnog waren ingetrokken door het Nederlandse kabinet. Dit raakte naar verluidt slechts "een klein aantal klanten" in China. Opmerkelijk aan dit geheel was dat Den Haag volgens persbureau Bloomberg tegen de Amerikanen had gezegd dat zij dit probleem met ASML zelf moesten oplossen.

De Verenigde Staten proberen al jaren de technologische groei van China af te remmen, met name uit vrees dat China op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) een dominante positie verwerft en deze technologie ook militair zou kunnen inzetten. Dit is iets wat de Verenigde Staten koste wat het kost wil voorkomen.

ASML produceert machines die chipfabrikanten zoals Intel (VS) en TSMC (Taiwan) nodig hebben voor hun productieproces. Deze machines maken het mogelijk om extreem dunne lijnen op een wafer te "tekenen", wat resulteert in zuinigere chips met meer rekenkracht. ASML heeft een monopoliepositie op het gebied van de nieuwste technologie, EUV.

Ondanks dat China nog achterloopt op technologisch gebied, probeert het land toch een concurrerende positie te verwerven. Tijdens het bezoek van de Amerikaanse minister van Handel bracht de Chinese techgigant Huawei bijvoorbeeld een telefoon op de markt met een 5G-chip, terwijl werd gedacht dat het bedrijf deze nog niet kon produceren. Dit leidde tot onrust in Washington.

Een ander opvallend feit is dat ASML in het vierde kwartaal van het afgelopen jaar veel nieuwe bestellingen ontving, met een recordwaarde van meer dan 9 miljard euro. Gedurende de rest van het jaar waren er juist minder bestellingen. De gemiddelde levertijd van deze machines kan een jaar of langer zijn, waardoor de bestellingen ook iets zeggen over de huidige stand van de sector.

ASML verwacht dat 2024 een stabiel jaar wordt, met een vergelijkbare omzet als in 2023. In 2025 wordt er weer groei verwacht, vanwege de toenemende vraag naar chips.

Bekijk hier hoe de EU maatregelen neemt om de productie van chips in Europa veilig te stellen.