Amerikaanse multinationals omzeilen wereldwijde minimumbelasting via Nederlandse bedrijfsstructuur
Gepubliceerd op 11/01/2024 09:00 in Economie
Verscheidene Amerikaanse multinationals hebben hun bedrijfsstructuur aangepast om extra belastingen te ontlopen in Nederland en andere Europese landen. Nederlandse belastingadviseurs hebben dit bevestigd. Het gaat hierbij om het ontwijken van de wereldwijde minimumbelasting, waarbij multinationals in elk land minimaal 15 procent belasting moeten betalen.
De Nederlandse belastingdienst heeft de bevoegdheid om bij multinationals die de minimumbelasting niet betalen, alsnog bij te heffen tot 15 procent als het bedrijf in hun land actief is. Dit geldt niet alleen voor dochterbedrijven van een Nederlandse bv, maar op termijn ook voor zusterbedrijven en moederbedrijven. Het doel hiervan is om andere landen aan te moedigen hun belastingtarieven te verhogen, zodat multinationals minder geneigd zijn om winsten te verschuiven naar landen met lage belastingtarieven.
Echter, door een uitzondering die pas volgend jaar ingaat, kunnen multinationals hun bedrijfsstructuur zo organiseren dat ze de minimumbelasting ontwijken. Deze uitzondering geldt zelfs pas in 2026 voor bedrijven met een hoofdkantoor in een land met een winstbelasting van 20 procent of hoger. Hierdoor hebben Amerikaanse en Chinese bedrijven de mogelijkheid gevonden om extra belasting in Nederland te vermijden.
Deze strategie heeft al geleid tot het verplaatsen van dochterbedrijven van Nederland naar de Verenigde Staten. Hierdoor besparen multinationals aanzienlijke bedragen aan extra belasting in Nederland. Dit belastingvoordeel kan oplopen tot tientallen tot honderden miljoenen euro's.
Volgens belastingadviseurs van EY en PwC hebben Europese multinationals hierdoor een concurrentienadeel ten opzichte van hun Amerikaanse tegenhangers. Grootmachten als China en de Verenigde Staten hebben namelijk de wereldwijde minimumbelasting nog niet geaccepteerd, in tegenstelling tot veel EU-landen, Japan en het Verenigd Koninkrijk.
De regels en uitzonderingen zijn niet in Nederland bedacht, maar komen voort uit afspraken binnen de OESO, een samenwerkingsverband van 38 landen. De Verenigde Staten hebben invloed gehad op de vormgeving van deze regels, aangezien unanimiteit binnen de OESO vereist is. Volgens belastingadviseur De Ruiter is het waarschijnlijk dat de Verenigde Staten opnieuw druk zullen uitoefenen om een nieuwe uitzondering in te voeren vóór 2026. Als dit gebeurt, kunnen Amerikaanse bedrijven de belasting blijven ontwijken.
Het is duidelijk dat de huidige regels en uitzonderingen een opening bieden voor Amerikaanse multinationals om de wereldwijde minimumbelasting te omzeilen. Dit roept vragen op over de effectiviteit van de belastingmaatregelen en de gelijke behandeling van multinationals. Het blijft de vraag of deze kwestie de aandacht zal trekken van regeringen en internationale organisaties, met mogelijk nieuwe afspraken en maatregelen tot gevolg.