Afvalverwerkers lijden miljoenenschade door ontploffende lachgascilinders

Gepubliceerd op 22/12/2023 12:00 in Economie

Afvalverwerkers hebben dit jaar meer dan 65 miljoen euro schade geleden door ontploffende lachgascilinders, zo meldt de Vereniging Afvalbedrijven. Volgens de brancheorganisatie is het een wonder dat er nog niemand gewond is geraakt.

Lachgascilinders worden gedumpt in het restafval en kunnen vervolgens tot ontploffing komen in vuilniswagens en verbrandingsinstallaties. Dit jaar zijn duizenden cilinders ontploft in de ovens van afvalverwerkers.

Het gebruik van lachgas is sinds het begin van dit jaar verboden en staat op de lijst van verboden middelen van de Opiumwet. Voor het verbod werden vaak hervulbare cilinders gebruikt, die na gebruik konden worden ingeleverd bij handelaren in ruil voor statiegeld. Het statiegeld voor een cilinder was meestal rond de 30 euro.

Sinds het verbod wordt er echter geen statiegeld meer uitbetaald door illegale handelaren. Dit heeft ervoor gezorgd dat lachgascilinders nu op straat en tussen het restafval belanden. Ralph Peters van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Afval- en Reinigingsdiensten (NVRD) legt uit: "De prikkel om cilinders netjes in te leveren is nu weg. In plaats van hervulbare cilinders worden nu wegwerpcilinders gebruikt, ondanks dat ze in Nederland niet legaal zijn maar wel gemakkelijk online kunnen worden besteld."

In sommige gemeenten hebben lachgasgebruikers de mogelijkheid om de cilinders bij de milieustraat in te leveren. Het uitsorteren van deze cilinders kost ongeveer 17 miljoen euro per jaar. Echter, lang niet iedereen maakt gebruik van deze optie, waardoor het verwijderen van cilinders uit het afval voordat het in de verbrandingsinstallatie belandt ook veel geld kost. Dit kost naar schatting zo'n 40 miljoen euro per jaar.

Door de grote hoeveelheid lachgascilinders die wekelijks tussen het restafval terechtkomen, lukt het niet om ze allemaal eruit te sorteren. Wanneer een lachgascilinder ontploft, kan dit aanzienlijke schade veroorzaken en moet de machine vaak langdurig worden stilgezet. Dit heeft afgelopen jaar geleid tot een schadebedrag van 65 miljoen euro.

Ralph Peters benadrukt de noodzaak dat gemeenten worden gecompenseerd voor de kosten die het uitsorteren met zich meebrengt. Hij vindt dat deze kosten door het Rijk moeten worden gedragen, aangezien het een landelijk probleem betreft. Als er geen compensatie komt, bestaat de mogelijkheid dat de afvalstofheffing omhoog moet.

Als reactie op de hoge schade heeft het kabinet aangegeven haast te willen maken met een oplossing. Er wordt onderzocht hoe afvalbedrijven financieel kunnen worden tegemoetgekomen om preventieve maatregelen te bekostigen, aldus een gezamenlijke verklaring van de ministeries van Justitie en Veiligheid, Infrastructuur en Waterstaat, en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Het kabinet benadrukt echter dat er geen oorzakelijk verband bestaat tussen het verbod op lachgas en de gedumpte cilinders.