Bedrijven hoeven geen plastictoeslag te rekenen op wegwerpbakjes en -bekers

Gepubliceerd op 14/12/2023 20:00 in Economie

Bedrijven in Nederland hoeven voorlopig geen plastictoeslag te rekenen op wegwerpbakjes en -bekers. Ook kunnen koffie op kantoren, sportvelden en scholen na 1 januari nog steeds in wegwerpbekers worden geschonken. Demissionair staatssecretaris Heijnen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft besloten dat de regels wel blijven bestaan, maar dat de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ze deels niet gaat handhaven bij de circa 500.000 bedrijven die hiermee te maken hebben.

Heijnen verklaarde: "Met de aanpak die ik nu kies, heeft mijn opvolger in een nieuw kabinet maximaal de handen vrij om een keuze te maken. Linksom of rechtsom moeten we toe naar een serieuze reductie van wegwerpplastics. Ik roep bedrijven, organisaties, locaties en medeoverheden met klem op om de regels te volgen en gewoon wel die broodnodige omslag te maken van wegwerp naar herbruikbaar."

Deze beslissing volgt als reactie op de moties die in oktober in de Tweede Kamer zijn aangenomen met betrekking tot wegwerpplastics. Zo werd een motie van de SP aangenomen om de toeslag op wegwerpbakjes en -bekers bij afhaal en bezorging af te schaffen. Deze regel, die op 1 juli werd ingevoerd, zorgde voor veel opschudding onder snackbars en andere afhaalbedrijven.

Eind oktober werden er ook twee moties van de VVD aangenomen om wegwerpbekers op locaties zoals kantoren, scholen en sportverenigingen te behouden in plaats van ze te vervangen door herbruikbare bekers vanaf 1 januari. Dit is alleen toegestaan als de wegwerpbekers maximaal 5 procent plastic bevatten en laagwaardig gerecycled worden tot bijvoorbeeld eierdozen en wc-papier.

Deze maatregelen zijn in overeenstemming met de Europese regelgeving om het gebruik van wegwerpplastics te verminderen en herbruikbare verpakkingen te stimuleren. In Nederland worden dagelijks 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weggegooid, wat neerkomt op meer dan 7 miljard per jaar. Het doel is om dit aantal in 2026 met 40 procent te verminderen ten opzichte van 2022.

Heijnen kan de regels niet zomaar afschaffen, omdat ze voortkomen uit Europese regelgeving. Daarom laat ze de definitieve beslissing over aan een nieuw kabinet. Heijnen legt uit: "De moties raken aan twee zeer belangrijke onderdelen van de regelgeving voor wegwerpplastics. Op korte termijn kan ik niet zo snel andere middelen inzetten om te compenseren voor het wegvallen van deze onderdelen, mocht ik de moties uitvoeren."

Het is nu de vraag hoeveel bedrijven de plastictoeslag daadwerkelijk gaan loslaten en of er na 1 januari op kantoren voornamelijk wegwerpkoffiebekers te vinden zullen zijn in plaats van herbruikbare exemplaren.

Verschillende bedrijven hebben al laten weten dat vanwege de moties per 1 januari orders voor herbruikbare verpakkingen zijn uitgesteld of geannuleerd. Eerder meldde de ILT aan de Tweede Kamer ook al dat bedrijven de plastictoeslag ontwijken. Zo rekenen supermarkten slechts 1 cent toeslag op bijvoorbeeld maaltijdsalades en eenpersoons zuivelverpakkingen.

Hoewel de plastictoeslag op wegwerpbakjes en -bekers niet meer geldt, blijft het verplicht om een herbruikbaar alternatief aan te bieden of "bring your own" te ondersteunen bij afhaal en bezorging. De ILT zal dit blijven handhaven. Daarnaast zal de inspectie een toets uitvoeren om de handha