Europees Parlement stemt voor verbod op verslavende functies in sociale media

Gepubliceerd op 13/12/2023 05:00 in Economie

Het Europees Parlement heeft met een grote meerderheid ingestemd met een wetsvoorstel van Europarlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks) dat de verslavende trucjes in sociale media moet verbieden. Met 545 voorstemmen, 12 tegenstemmen en 61 onthoudingen wil Van Sparrentak een 'recht om niet gestoord te worden' door sociale media waarborgen.

Het wetsvoorstel is gericht op populaire apps zoals Facebook, Instagram, TikTok en YouTube. Volgens de nieuwe wet moeten deze bedrijven de verslavende elementen uit hun apps verwijderen voor Europese gebruikers. Dit omvat onder andere het uitschakelen van likes, notificaties en vinkjes voor gelezen berichten. Daarnaast moeten er waarschuwingen komen voor gebruikers die langer dan een halfuur naar hun scherm staren.

Op dit moment bieden sommige apps al controlemogelijkheden aan over telefoongebruik, maar deze functies moeten gebruikers zelf actief inschakelen. Het Europees Parlement is bezorgd over de gevolgen van overmatig smartphone- en socialemediagebruik. Volgens Van Sparrentak zijn hele generaties afhankelijk geworden van hun smartphones en sociale media. Rapporten tonen aan dat één op de vier jongeren zelfs kenmerken van smartphoneverslaving vertoont, wat kan leiden tot depressie, aandachtsstoornissen en een laag zelfbeeld.

Volgens Van Sparrentak worden socialemedia-apps zo ontworpen dat ze gebruikers zo lang mogelijk bezighouden. Helen Vossen, docent Sociale Wetenschappen, Educatie en Pedagogiek aan de Universiteit Utrecht, bevestigt dit en wijst erop dat de markt zelf dit niet kan reguleren vanwege het verdienmodel. Het doel van deze bedrijven is immers om gebruikers zo lang mogelijk op hun platform te houden om meer reclame-inkomsten te genereren. Vossen vergelijkt dit met online gokken, waar bedrijven ook een zorgplicht hebben om ervoor te zorgen dat producten niet verslavend zijn, maar dit niet altijd naleven.

In interviews met inwoners van Almere blijkt dat zij toegeven meer tijd aan hun mobiele telefoon te besteden dan ze eigenlijk willen. Met de stemming in het Europees Parlement is een belangrijke stap gezet, maar de wet is nog niet definitief. De Europese Commissie moet nu aan de slag gaan met het wetsvoorstel, maar dit zal waarschijnlijk pas gebeuren na de Europese verkiezingen en onder een nieuwe commissie. Hoewel de nieuwe commissie theoretisch gezien het voorstel naast zich neer kan leggen, lijkt dit onwaarschijnlijk gezien de overweldigende parlementsmeerderheid die voor het wetsvoorstel heeft gestemd.

Vervolgens moeten de commissie, het parlement en de lidstaten het nog eens worden over de exacte tekst van de wet. Dit proces kan nog enkele jaren duren. Ook wordt verwacht dat techbedrijven intensief zullen lobbyen om bepaalde aspecten uit de wet te krijgen die zij als nadelig ervaren.