Amsterdam verlaagt maximumsnelheid naar 30 km/u: kosten en voordelen van verkeersveiligheid in beeld

Gepubliceerd op 08/12/2023 05:00 in Economie

Amsterdam heeft vannacht op 4400 verkeersborden de maximumsnelheid verlaagd naar 30 kilometer per uur. Na steden zoals Lyon, Madrid, Parijs en Helsinki heeft ook de hoofdstad besloten om deze nieuwe snelheidsregel in te voeren voor 80 procent van de straten binnen de Ring Amsterdam. Andere grote steden in Nederland zullen naar verwachting snel volgen.

Deze maatregel heeft als doel om minder geluidsoverlast, vervuiling en verkeersongelukken te veroorzaken. In Nederland zijn er vorig jaar 745 mensen omgekomen bij verkeersongevallen en bijna 7000 mensen raakten ernstig gewond. Het vertragen van de snelheid in grote steden kan dus veel leed voorkomen en tegelijkertijd kosten besparen.

De maatschappelijke kosten van verkeersongevallen bedroegen in 2020 naar schatting 27 miljard euro, berekend door het Kennisinstituut voor Mobiliteit (KiM). Deze kosten zijn inclusief de schade aan voertuigen, medische kosten, productieverlies en files. Een verkeersdode brengt gemiddeld 6,5 miljoen euro aan kosten met zich mee en voor een ernstig gewonde is dit 700.000 euro. Ongeveer driekwart van deze kosten zijn immateriële kosten, zoals therapie, werkverlies en de impact op de levenskwaliteit van slachtoffers en hun naasten. Deze kosten zijn moeilijk in geld uit te drukken en daarom variëren de schattingen aanzienlijk.

In Amsterdam waren er vorig jaar bijna 5000 verkeersongevallen, waarbij 1150 mensen ernstig gewond raakten en 15 mensen omkwamen. Onderzoek toont aan dat deze cijfers met 20 tot 30 procent kunnen afnemen door de verlaging van de maximumsnelheid naar 30 km/u. Melanie van der Horst, wethouder Mobiliteit, benadrukt dat verkeersveiligheid haar voornaamste zorg is, maar dat de kosten ook in beeld moeten worden gebracht. Ze pleit voor aanzienlijke investeringen in verkeersveiligheid, omdat remafstanden bij 30 km/u de helft korter zijn dan bij 50 km/u, wat een groot verschil kan maken in het aantal en de ernst van ongelukken.

Hoewel de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) niet kan aangeven wat de financiële impact van de snelheidsverlaging zal zijn, benadrukt het onderzoeksbureau wel dat 90 procent van de kosten van verkeersongevallen bij de individuele burger terechtkomen. Het verminderen van ongelukken kan dus als een vorm van maatschappelijke lastenverlichting worden beschouwd. Elke euro die wordt geïnvesteerd in verkeersveiligheid, zoals rotondes, eenrichtingsverkeer of een maximumsnelheid van 30 km/u, betaalt zich vier keer terug.

Mobiliteitsdeskundige Geert Kloppenburg stelt dat de verlaging van de snelheid naar 30 km/u zeker bijdraagt aan de veiligheid op de weg, maar dat er nog ruimte is voor verdere verbeteringen. Volgens hem moet de focus liggen op het verminderen van het aantal auto's in de stad, met name vracht-, bestel- en personenauto's, en het vermijden van overvolle wegen door betere planning. Kloppenburg beargumenteert dat de stad niet alleen beter bereikbaar wordt, maar ook aanzienlijk veiliger.

Het verlagen van de snelheid brengt wel kosten met zich mee, zoals het aanpassen van bijna 4500 verkeersborden. Daarnaast kan de doorstroom van het verkeer vertraging oplopen, wat vooral impact heeft op bestelbusjes. De brancheorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) ondersteunt echter de verbetering van verkeersveiligheid en erkent de rol van snelheidsverlaging hierin. TLN benadrukt wel het