Huizenkopers nemen steeds vaker familiehypotheek voor hogere leningen

Gepubliceerd op 07/12/2023 19:00 in Economie

Een op de zes huishoudens met een hypotheek financiert hun huis (gedeeltelijk) door een hypotheek af te sluiten bij een familielid, vriend of kennis. Dit blijkt uit een onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB). Vaak maken mensen gebruik van deze praktijk om meer geld te kunnen lenen dan wat ze via een reguliere hypotheekverstrekker zouden kunnen krijgen. DNB waarschuwt echter dat dit de huizenprijzen verder kan opdrijven.

In 2020 maakten maar liefst 645.000 huishoudens gebruik van een privé- of familiehypotheek, meestal in combinatie met een hypotheek bij een bank of verzekeraar. De totale waarde van familiehypotheken bedraagt momenteel 70 miljard euro, oftewel zo'n 10 procent van de totale hypotheekschuld in Nederland.

Opmerkelijk genoeg werden er in 2020 meer familiehypotheken afgesloten dan dat er gebruik werd gemaakt van de zogenoemde jubelton. In totaal werd er namelijk 1,2 miljard euro aan familiehypotheek verstrekt, terwijl er maar 700 miljoen euro aan jubeltonnen werd geschonken. De jubelton was een belastingvrij bedrag dat geschonken kon worden voor de aankoop van een woning. Dit jaar is de jubelton afgeschaft en moet er schenkbelasting betaald worden als iemand een groot bedrag schenkt voor de aankoop van een huis.

Familiehypotheken zijn onderhevig aan dezelfde regels als reguliere hypotheken, waardoor men in aanmerking kan komen voor hypotheekrenteaftrek. Wel geldt dat de rente marktconform moet zijn, omdat de Belastingdienst de hypotheek anders als een schenking beschouwt.

In de praktijk komt het vaak voor dat ouders de rente die zij ontvangen (deels) weer terugschenken aan hun kinderen. Hierbij geldt namelijk een jaarlijkse belastingvrije schenking van maximaal 6035 euro per kind. Een recent rapport over vermogensongelijkheid in Nederland noemt dit een "opmerkelijke belastingconstructie".

Mensen met een familiehypotheek hebben gemiddeld bijna een ton meer aan totaal hypotheekbedrag dan mensen met alleen een reguliere hypotheek. Dit betekent dat zij ook hogere biedingen kunnen doen op woningen, wat volgens DNB een prijsopdrijvend effect kan hebben.

Daarnaast hebben huizenkopers met een familiehypotheek ook duurdere woningen, met gemiddeld een WOZ-waarde van 376.000 euro in vergelijking met 326.000 euro voor mensen met alleen een reguliere hypotheek. Dit is niet verrassend, aangezien ouders vermogen moeten hebben om hun kinderen een hypotheek te kunnen verstrekken, merkt DNB op. Om een prijsopdrijvend effect te voorkomen, vindt DNB dat banken en verzekeraars beter moeten toetsen of een huizenkoper ook een familiehypotheek heeft.