Titel: 35 jaar geleden vond de eerste pinbetaling plaats: hoe is het betaallandschap veranderd?

Gepubliceerd op 25/11/2023 11:00 in Economie

Op 12 september 1986 vond er een historisch moment plaats in de Albert Heijn aan het Osdorpplein in Amsterdam. Onder grote mediabelangstelling rekende toenmalig minister Onno Ruding van Financiën met een betaalpas een speculaaspop af bij directeur Ab Heijn. Dit betekende de eerste elektronische betaling in een supermarkt en luidde een betaalrevolutie in.

Deze eerste pinbetaling kwam niet van de bank, maar was een initiatief van Albert Heijn zelf. In die tijd maakten veel klanten nog gebruik van cheques, wat omslachtig was. Pinnen bood toen een nieuwe oplossing.

Hoewel de betaalpas en veiligheidscode al in 1977 waren geïntroduceerd, was pinnen in de winkel nog geen zekerheid. Albert Heijn twijfelde of klanten het zouden gaan gebruiken. De Consumentenbond adviseerde zelfs om niet te pinnen vanwege veiligheidsredenen. Banken besloten daarop alles uit de kast te halen om het tegendeel te bewijzen, met meezing-reclames en tv-spotjes met bekende Nederlanders. Banken beloofden ook dat zij verantwoordelijk zouden zijn voor het risico, mocht een betaalkaart gekopieerd worden. Destijds werd dat echter onmogelijk geacht.

Na de eeuwwisseling werd duidelijk dat de magneetstrip van de betaalkaart juist een zwakke plek was. Criminelen wisten deze te kopiëren en veroorzaakten grote schade. In 2011 bedroeg de recordschade door skimming 38,9 miljoen euro. Als reactie daarop werd de magneetstrip vervangen door een veiligere chip, wat leidde tot een sterke afname van het skimmen.

In de afgelopen jaren hebben contactloos betalen en betalen met de mobiele telefoon terrein gewonnen. Vorig jaar werd een vijfde van de toonbankbetalingen met de smartphone verricht. Hoewel er tijdens de coronapandemie zorgen waren dat cash volledig zou verdwijnen, blijkt uit cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB) en Betaalvereniging Nederland dat contante betalingen al drie jaar stabiel zijn rond de 20 procent. Wel accepteren steeds meer winkels geen contant geld meer.

Uit onderzoek van DNB blijkt dat 90 procent van de Nederlanders het belangrijk vindt dat contant betalen mogelijk blijft. Hoewel er steeds nieuwe betaalinnovaties worden geïntroduceerd, lijken klanten hun grenzen te hebben. Zo heeft Albert Heijn bijvoorbeeld geëxperimenteerd met een kassa-loze supermarkt, maar de stekker daarvan is eruit getrokken. Klanten geven de voorkeur aan zelfscankassa's, maar het verschilt per klant en dag waar zij de voorkeur aan geven.

Hoewel contant geld volgens ING en Betaalvereniging Nederland voorlopig nog geaccepteerd zal worden, durven zij niet te voorspellen hoe de toekomst eruit zal zien. Met de technologische ontwikkelingen zoals de digitale euro, de Metaverse en quantumcomputers zijn er zowel kansen als risico's op het gebied van nieuwe betaaltechnieken. Het zou daarom niet verrassend zijn als bankbiljetten over twintig jaar nog steeds gebruikt worden.