Sekswerkers krijgen eindelijk toegang tot zakelijke rekeningen bij Nederlandse banken

Gepubliceerd op 24/11/2023 08:00 in Economie

Het wordt voor sekswerkers in Nederland makkelijker om een zakelijke rekening te openen bij een bank. Na een reeks rondetafelgesprekken tussen vertegenwoordigers van sekswerkers, banken, de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) is deze uitkomst bereikt.

Voor sekswerkers was het tot nu toe vrijwel onmogelijk om van bankdiensten gebruik te maken, ondanks de liberalisering van sekswerk in Nederland sinds 2000. Het enige dat nu nodig is om een zakelijke rekening te openen, is een goede boekhouding, inschrijving bij de Kamer van Koophandel en een aangifte voor inkomstenbelasting.

"Dit is een grote erkenning voor de branche", zegt Irina Hornstra van de Sekswerk Alliantie Destigmatisering. "We worden nu eindelijk behandeld als ondernemers en kunnen op een normale manier zaken doen." Helène Erftemeijer, anti-witwasexpert van de NVB, noemt dit een belangrijke stap: "Zonder bankrekening kun je niet goed deelnemen aan de samenleving."

Veel sekswerkers werken als zelfstandige zonder personeel. Uit eerder onderzoek van het KRO-NCRV-programma Pointer bleek dat vrijwel geen enkele Nederlandse bank hypotheken of zakelijke rekeningen verstrekte aan sekswerkers en exploitanten.

Dit kwam doordat mensenhandel en uitbuiting worden beschouwd als misdrijven die verband houden met witwassen. Banken wilden zich niet inlaten met sectoren waar een verhoogd risico op deze vormen van criminaliteit bestaat, zoals de sekswerkbranche.

Strenge anti-witwasregelgeving heeft de banken nog terughoudender gemaakt, vanwege de grote hoeveelheid contant geld die in deze branche omgaat. Banken hebben vaak geen duidelijk beeld van de herkomst van dit geld. Sinds de invoering van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) controleert toezichthouder DNB streng op de naleving van de poortwachtfunctie van banken. Bij niet-naleving kunnen boetes oplopen tot in de honderden miljoenen, zoals eerder gebeurde bij ING, Rabobank en ABN Amro.

"Dit probleem speelt eigenlijk al decennialang", zegt Hornstra. "Het opheffen van het bordeelverbod in 2000 had de situatie voor sekswerkers moeten verbeteren, maar banken bleven altijd 'nee' zeggen."

De sekswerkbranche is niet erg bekend binnen de bankensector en tegelijkertijd bestaan er volgens Hornstra veel vooroordelen. "Het woord 'seks' in de bedrijfs- of organisatienaam kon al leiden tot afwijzing van een bankrekening." Hornstra heeft eerder als sekswerker en als adviseur van obligatiehandelaren op Wall Street gewerkt en spreekt daarom naar eigen zeggen de taal van bankiers. Ze heeft een belangrijke rol gespeeld in dit proces.

Erftemeijer van de NVB erkent dat er sprake was van een drempel. "We waren erg onwetend. Door echt met elkaar en met de toezichthouder om tafel te zitten, hebben we onze terughoudendheid kunnen overwinnen."

Hornstra heeft banken kunnen uitleggen waarom er zoveel contant geld in de branche omgaat (vanwege privacyredenen), wat de zakelijke profielen van sekswerkers zijn en heeft het probleem van mensenhandel en uitbuiting toegelicht. Voor de problemen met mensenhandel is ook een oplossing gevonden. "Banken waren bang dat ze hierop moesten controleren vanwege hun poortwachtersfunctie. Nu is expliciet opgenomen dat banken daar niet verantwoordelijk voor zijn, behalve bij zeer duidelijke signalen. Banken weten nu ook welke hulporganisaties ze kunnen inschakelen."

Sekswerkers