Minimumloonstijging heeft onbedoelde effecten in bepaalde sectoren

Gepubliceerd op 20/11/2023 11:00 in Economie

Het recente besluit om het minimumloon te verhogen heeft onverwachte gevolgen voor werknemers in sommige sectoren waarbij personeel met meer ervaring of een hogere functie nu hetzelfde verdient als nieuwere collega's in een lagere functie. Dit probleem doet zich onder andere voor bij verschillende Nederlandse poppodia.

Bij deze poppodia komt het minimumloon opeens boven de onderste cao-lonen uit, waardoor horeca- en schoonmaakpersoneel dat al vier jaar in dienst is, nu hetzelfde verdient als nieuwere collega's. In deze gevallen verdienen zij allemaal het minimumloon.

Voorafgaand aan de verhoging van het minimumloon werd verwacht dat 40 procent van de werknemers zou profiteren van deze stijging, zoals berekend door het Centraal Planbureau (CPB) in 2020. De redenering hierachter is dat ervaren werknemers vaak productiever zijn en werkgevers er belang bij hebben om hen beter te belonen.

Bijna een jaar na de eerste aanzienlijke stijging van het minimumloon is duidelijk geworden dat de mate waarin werknemers hiervan profiteren sterk verschilt per sector. In de cultuursector is er weinig ruimte om het minimumloon te laten doorsijpelen, maar ook andere sectoren hebben moeite om de stijging bij te houden.

Jacqueline Twerda van CNV waarschuwt voor de gevolgen hiervan. "In twee jaar tijd is het minimumloon met zo'n 25 procent gestegen. Als deze trend zich voortzet, zal een verkoopmedewerker uiteindelijk hetzelfde verdienen als een filiaalmanager." Volgens Twerda is er dan geen stimulans meer om een moeilijkere opleiding te volgen. Ze pleit voor een verlaging van de belasting op werk om de koopkracht te vergroten en zwaarder werk beter te belonen.

Na de stijging van meer dan 10 procent in januari van dit jaar, is er per 1 juli nog eens ruim 3 procent bijgekomen. Het minimumloon zal in 2024 verder stijgen met bijna 4 procent tot 13,27 euro per uur. Verschillende politieke partijen willen daarna nog verdere verhogingen doorvoeren.

Bij poppodium Doornroosje in Nijmegen herkennen ze deze situatie. Eline van Doesburg werkt al enkele jaren in de horeca bij Doornroosje. Ondanks haar werkervaring en haar functie als barhoofd, verdient ze nu evenveel als collega's die ze dit jaar heeft ingewerkt. Ze noemt dit oneerlijk. Het belonen van werkervaring met slechts een paar cent vindt ze nog acceptabel, maar het ontbreken van verdere progressie vindt ze onacceptabel.

Adjunct-directeur Joris Holter legt uit waarom het poppodium geen verdere stijging van het minimumloon kan toepassen. "Hoewel een grote groep profiteert van de stijging van het minimumloon, kan deze niet zomaar worden doorgevoerd. Anders zouden bezoekers meer moeten betalen voor een kaartje en een drankje."

Pepijn ten Kate van de Kunstenbond, de vakbond van de cultuursector, betreurt het dat werkervaring niet altijd beloond kan worden. "Bij onze cao-onderhandelingen gaan de laagste lonen er het meest op vooruit, waardoor de kosten voor werkgevers enigszins beperkt blijven."

Theater de Kampanje in Den Helder kiest voor een andere aanpak. Volgens directeur Arjaen Kersten is het belangrijk om werknemers met meer ervaring hoger in te schalen, zelfs als dit niet verplicht is volgens de cao. "We kunnen namelijk positief afwijken van de cao en dat vraagt om maatwerk."

FNV kijkt anders naar de situatie dan CNV. FNV verwacht dat cao-onderhandelingen volgend jaar moeilijker zullen zijn, maar maakt zich geen zorgen