Gemeentes in Nederland leggen vlees-, vlieg- en zuivelreclames aan banden vanwege impact op klimaat

Gepubliceerd op 16/11/2023 17:00 in Economie

Een groeiend aantal gemeentes in Nederland neemt maatregelen om vlees-, vlieg- en zuivelreclames te beperken, na eerder al de reclames voor tabak en alcohol aan banden te hebben gelegd. Het verbod op dit soort reclames op eigen bushokjes en reclameborden is ingevoerd vanwege de impact op het klimaat. Gemeentes zoals Utrecht, Bloemendaal, Zwolle, Haarlem, Amsterdam en de provincie Noord-Holland hebben zich aangesloten bij deze trend.

Het verbod richt zich specifiek op reclameplekken die in eigendom zijn van de gemeentes, zoals bushokjes, reclamemasten en andere reclameborden. Slagers mogen nog steeds reclame maken voor hun vlees op een eigen bord voor de deur, in de etalage of in de krant.

In Utrecht heeft de Partij voor de Dieren het initiatief genomen voor dit verbod. Ongeveer 850 reclameframes in bushokjes en twee reclamemasten langs de snelweg zullen geen vlees- en fossiele reclames meer tonen. "De voornaamste reden is dat vleesproductie leidt tot klimaatverandering", aldus fractieleider Maarten van Heuven. "Een andere reden is dierenwelzijn. Minder vlees consumeren is goed voor dieren."

Het verbod zal pas ingaan wanneer bestaande contracten met reclame-exploitanten aflopen, zoals in de meeste andere gemeentes het geval is. Van Heuven verwacht dat dit verbod zal leiden tot minder vleesconsumptie onder de inwoners van Utrecht. Hij legt uit: "Als een hamburgergigant adverteert met een plantaardige kipburger, zullen mensen denken: ik ga 'm eens proberen. Hierdoor wordt het bekender en normaler."

Hoewel hoogleraar duurzaamheid en marketing, Jan Willem Bolderdijk, geen direct effect verwacht op het gedrag van inwoners op gemeentelijk niveau, benadrukt hij dat het verbod indirect het maatschappelijke debat stimuleert. Bolderdijk merkt op dat Haarlem vorig jaar wereldnieuws werd als de eerste stad met een verbod op vleesreclames. Hij voegt eraan toe dat deze trend zich verspreidt naar steeds meer gemeentes, wat uiteindelijk invloed zal hebben op een groter aantal mensen.

Niet iedereen is echter positief over dit verbod. De reclamebranche is kritisch en pleit voor landelijke regels in plaats van lokale verboden. Directeur Hannelore Majoor van JCDecaux, een grote speler op het gebied van buitenreclame, waarschuwt dat gemeentes zich niet bewust zijn van de financiële consequenties van dergelijke verboden, omdat zij een groot deel van de reclame-inkomsten van de bushokjes ontvangen.

Ook de Bond van Adverteerders (BVA) is van mening dat landelijke regels beter zouden zijn. Directeur Henriette van Swinderen geeft aan dat de regels niet opgelegd moeten worden, maar uit de branche zelf moeten komen. De BVA is in gesprek met de reis- en autobranche om duurzaam gedrag te bevorderen, zoals het verminderen van vlieggedrag en het promoten van duurzame alternatieven.

Minister Jetten voor Klimaat en Energie heeft aangegeven een beslissing over een eventueel landelijk verbod over te laten aan een volgend kabinet. Wetenschappers hebben eerder aangegeven dat een reclameverbod alleen niet voldoende is om een duurzame transitie te bevorderen en te versnellen. Een disclaimer zoals voorgesteld door adverteerders heeft volgens deze wetenschappers geen effect en kan zelfs averechts werken, zoals eerder is gebleken bij tabakreclames.