Meer rekening houden met klimaatrisico's op de woningmarkt, waarschuwt AFM

Gepubliceerd op 08/11/2023 04:00 in Economie

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) benadrukt het belang van het meenemen van klimaatrisico's bij het bepalen van de waarde en prijzen van huizen op de woningmarkt. Volgens de toezichthouder moeten mensen niet te veel betalen voor een huis en zich bewust zijn van mogelijke hoge reparatiekosten in de toekomst als gevolg van klimaatverandering.

Extreme weersomstandigheden zoals overstromingen en funderingsproblemen vormen een steeds groter risico voor huizen. "We worden in Nederland steeds vaker geconfronteerd met extreem weer", aldus AFM-voorzitter Laura van Geest. "Dit omvat meer regenval, een stijgende zeespiegel en periodes van droogte die de fundering bedreigen." Volgens de AFM zullen tegen 2050 één miljoen woningen te maken krijgen met funderingsproblemen die niet worden gedekt door verzekeringen.

Van Geest waarschuwt dat naar schatting één op de acht huiseigenaren hier mogelijk mee te maken zal krijgen. De gemiddelde reparatiekosten bedragen ongeveer 54.000 euro, maar kunnen oplopen tot wel 100.000 euro. Opvallend genoeg is 85 procent van de huiseigenaren zich niet bewust van deze funderingsrisico's. "Als je niet op de hoogte bent, wordt het ook niet meegenomen in de prijs. Dit betekent in feite dat je een kat in de zak hebt gekocht."

Overstromingsschade kan ook extra kosten met zich meebrengen, maar deze worden slechts gedeeltelijk gedekt door verzekeringen. Ongeveer 59 procent van het Nederlandse oppervlak is kwetsbaar voor overstromingen.

Volgens Van Geest is het essentieel dat mensen die een huis willen kopen zich bewust zijn van de risico's, zodat deze kunnen worden meegenomen in de prijs. Momenteel gebeurt dit niet vanwege het gebrek aan bewustzijn onder kopers. Verkopers zijn ook niet verplicht om informatie over funderings- en overstromingsrisico's te verstrekken. Bovendien wordt de betrouwbaarheid van de beschikbare gegevens hierover vaak betwist.

Daarom pleit de toezichthouder ervoor om de mogelijke schade op te nemen in de prijs van het huis. Tijdens het aankoopproces moeten de risico's transparanter zijn, en bij taxatie en financiering moet rekening worden gehouden met toekomstige reparatiekosten.

Van Geest stelt voor om een soort klimaatlabel te ontwikkelen, zodat kopers bij de aanschaf van een huis op de hoogte zijn van de staat van het huis en de bijbehorende risico's. Of dit via zelfregulering of overheidsmaatregelen moet gebeuren maakt de AFM niet uit, zolang het maar gebeurt.

De AFM waarschuwt echter ook voor mogelijke nadelen. Kopers kunnen te maken krijgen met vermogensverlies en degenen die recent een huis hebben gekocht met een hypotheek die hoger is dan de waarde van het huis, kunnen met een restschuld blijven zitten bij verkoop.

Het is ook van belang om niet uit het oog te verliezen dat er nog steeds reparatiekosten kunnen ontstaan, zelfs nadat de huizenprijzen zijn aangepast. "Als je bijvoorbeeld een huis met funderingsrisico koopt dat eerst 300.000 euro waard was en rekening houdt met gemiddelde reparatiekosten van 50.000 euro, dan is het huis eigenlijk 250.000 euro waard. Het lijkt dan goedkoper, maar het risico bestaat dat je vervolgens vergeet dat je mogelijk die reparatiekosten moet betalen. Daarom vinden wij het belangrijk dat je niet alleen een eerlijke prijs voor het huis betaalt, maar ook dat je op enig moment beseft dat je mogelijk die reparatiekosten moet dragen." aldus Van Geest.