Bezorgdheid over verlies karakteristieke panden door fanatieke sloop in naam van duurzaamheid

Gepubliceerd op 01/11/2023 19:00 in Economie

Uit cijfers van het Kadaster blijkt dat er de afgelopen tien jaar ruim 95.000 vooroorlogse panden zijn gesloopt in Nederland. Dit heeft erfgoedorganisaties enigszins ongerust gemaakt over het verlies van karakteristieke panden in veel steden, zo meldt het AD.

Volgens Karel Loeff, directeur van de Erfgoedvereniging Bond Heemschut, wordt sloop vaak genoemd als een duurzame oplossing. "Wat we zien is dat slopen heel vaak wordt aangevoerd als argument: het is duurzamer," zegt Loeff in het NOS Radio1 Journaal. Echter, naast duurzaamheid spelen ook de kosten een rol bij woningcorporaties.

Loeff benadrukt dat het behouden en verduurzamen van karakteristieke panden een betere optie is. "Dat is soms wat ingewikkelder en lastiger, maar het is wel de oplossing om heel veel waardevols en wat karakteristieks in Nederland te behouden." Volgens Loeff maken woningcorporaties vaak gebruik van duurzaamheid als argument om panden te slopen en te vervangen door nieuwbouwwoningen.

Erfgoedorganisaties zijn bezorgd over het verdwijnen van stukjes van de stedenbouwkundige structuur en daarmee van de geschiedenis van een stad of streek. "In Den Haag zijn bijvoorbeeld plannen om naoorlogse wijken te slopen en om daar compleet te verdichten, waarmee je eigenlijk een heel stuk van de geschiedenis wegvaagt," aldus de erfgoedorganisatie. Zij roepen op om eerst goed te kijken naar bestaande panden voordat er wordt besloten tot sloop. Hierdoor kan een stukje identiteit van stad en streek behouden blijven.

Deze ontwikkeling vindt voornamelijk plaats in buitenwijken, kleine steden en dorpen, en minder in historische binnensteden. "Door heel Nederland staan allerlei woningbouwcomplexen onder druk," aldus Loeff. Woningcorporaties zien hierin een mogelijkheid om te verdichten en meer woningen te bouwen. "Dan gaat het vaak om wijkjes uit de jaren 20, vaak volksbuurtjes. Mensen wonen daar al jaren naar tevredenheid," voegt Loeff toe.

Recente voorbeelden van protest tegen sloop zijn te zien in Grave en Rotterdam. Huurders in de buurt Berghem in de gemeente Oss bezetten het hoofdkantoor van de woningcorporatie uit protest tegen de voorgenomen sloop van hun buurt. Na een gesprek met de directie is sloop nu niet langer de enige optie. Ook in de Tweebosbuurt in Rotterdam zijn na jarenlange strijd honderden panden tegen de vlakte gegaan, maar één rijtje huizen blijft uiteindelijk toch behouden.

Het verzet tegen sloop is ook zichtbaar in de wijk Jericho in Amersfoort. Meer dan 120 bewoners kregen te horen dat hun wijkje gesloopt zal worden. "Hier dreigt een klassieke arbeidersbuurt te verdwijnen, waar veel mensen elkaar kennen en met plezier wonen," aldus de bewonerscommissie tegen het AD. Oorspronkelijk zou de woningcorporatie, de Alliantie, de huizen opknappen en verduurzamen, maar ze hebben uiteindelijk toch besloten tot sloop.

De zorg over het verlies van karakteristieke panden en de historische waarde die zij vertegenwoordigen, blijft bestaan. Erfgoedorganisaties en bewoners blijven aandringen op het behoud en de verduurzaming van bestaande panden als een waardevolle optie om de identiteit van stad en streek te behouden.