"Fluïde arbeidsrelaties steeds populairder: werknemers combineren vaker loondienst met zzp'en"

Gepubliceerd op 30/10/2023 03:00 in Economie

Een aantal maanden zzp'en, dan weer even in loondienst of het allebei tegelijkertijd doen: arbeidsrelaties worden steeds meer "fluïde", stellen analisten van ABN Amro in een rapport. Vooral een baan als werknemer en een bijbaan als zzp'er is de laatste jaren in opkomst.

Volgens Mario Bersem, sectoreconoom bij ABN Amro, is de krappe arbeidsmarkt een belangrijke reden voor deze ontwikkeling. Werknemers hebben meer keuze en dus ook meer onderhandelingsmacht. Hierdoor kunnen zij hun werk met meer autonomie en variatie invullen.

De afwisseling in werkzaamheden is een van de belangrijkste redenen om meerdere dingen te combineren, zoals bij Suzanne Oortman Gerlings. Naast haar werk als gemeenteraadslid geeft ze senioren financieel advies. Omdat dit soms zware gesprekken zijn, is ze op zoek gegaan naar iets wat meer vrolijkheid brengt. Daarom loopt ze nu stage als docent Frans op een gymnasium, om uiteindelijk in het onderwijs aan de slag te kunnen. Ze wil in de toekomst voor de helft zzp'en en de andere helft in loondienst werken, zodat ze ook nog tien jaar pensioen kan opbouwen.

Financiële overwegingen spelen ook een rol, met name omdat de sprong naar volledig zelfstandig ondernemen nog te groot is voor sommigen. Eva van Hulten werkt bijvoorbeeld drie dagen per week in loondienst in de gehandicaptenzorg, puur om de rekeningen te kunnen betalen. Haar echte doel ligt bij de totaal andere werkzaamheden die ze als zzp'er doet: vegan chef, retraites organiseren en modellenwerk. Hoewel haar zaken goed gaan, vindt ze de stap naar volledig zzp'en nog iets te spannend. Ze hoopt volgend jaar genoeg inkomsten uit haar bedrijf te halen om de overstap te maken.

Werkgevers moeten zich ook aanpassen aan deze "fluïde" arbeidsrelaties. Rube van Tienen, bijvoorbeeld, is zelfstandig presentatietrainer en podiumkunstenaar. Hij besloot een paar jaar geleden om een paar dagen per week in loondienst te gaan bij Nextens, een bedrijf dat software ontwikkelt voor de belastingaangifte. In zijn contract is opgenomen dat hij daarnaast ook mag blijven zzp'en. Deze constructie werkt goed, omdat zijn werkgever hem alle vrijheid en het vertrouwen geeft. Het is bijvoorbeeld geen probleem als hij tijdens werk even een telefoontje aanneemt voor zijn eigen bedrijf of zijn werkdagen omwisselt voor een mooie klus.

Ook in de zorg is het combineren van zzp'en met loondienst steeds gebruikelijker. Bij De Nederlandse Zorg Bemiddelaar, een bedrijf dat zzp'ers koppelt aan ouderenzorgorganisaties, is naar schatting een kwart van alle zzp'ers ook nog in loondienst. Dit wordt vooral gedaan om meer grip te hebben op het inkomen en het rooster. Ook zorgmedewerkers met een kantoorbaan kiezen er soms voor om in de zorg zelf als zzp'er te werken, zodat ze hun BIG-registratie kunnen behouden.

Het "fluïde" werken is echter niet voor iedereen alleen maar voor persoonlijke ontwikkeling en variatie. Uit de Nationale Arbeidsmarktenquête blijkt dat ruim 13 procent van de ondervraagden aangeeft zonder het extra werk niet rond te kunnen komen.