Onzekerheid over verhoging pensioenen in 2024, ondanks voldoende reserves

Gepubliceerd op 19/10/2023 02:00 in Economie

De vijf belangrijkste pensioenfondsen in Nederland, met in totaal meer dan 8 miljoen pensioenspaarders en gepensioneerden, hebben voldoende geld in kas om aan hun verplichtingen te voldoen. Toch is het allerminst zeker dat de pensioenen per 1 januari 2024 verhoogd kunnen worden, zo meldden de fondsen vandaag.

Deze onzekerheid wordt veroorzaakt door zorgen over de economie en de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. De pensioenfondsen hebben de verplichting om voldoende geld te hebben om alle huidige en toekomstige pensioenuitkeringen te kunnen betalen. Dit wordt uitgedrukt in een dekkingsgraad van 100 procent. Om de pensioenen te kunnen verhogen, is echter nog eens 5 procent nodig, wat resulteert in een dekkingsgraad van 105 procent.

Gelukkig zitten de dekkingsgraden van de vijf grootste pensioenfondsen ruim boven het vereiste percentage. Het ambtenarenpensioenfonds ABP heeft bijvoorbeeld een dekkingsgraad van 114,5 procent, gevolgd door het Pensioenfonds Zorg en Welzijn met 112,1 procent, het Pensioenfonds Metaal en Techniek met 109,3 procent, het pensioenfonds voor de bouw bpf Bouw met 125,2 procent, en het pensioenfonds voor de metaal en technologie PME met 113,2 procent.

Deze hoge dekkingsgraden zijn vooral te danken aan de gestegen rente, aangezien pensioenfondsen minder geld in kas hoeven te hebben bij een hogere rente om aan hun verplichtingen te voldoen.

Desondanks is het onzeker of deze hoge dekkingsgraden zullen leiden tot hogere pensioenuitkeringen per 1 januari 2024. De beleggingen van de pensioenfondsen zijn namelijk in de afgelopen drie maanden tussen de 3 en 5 procent in waarde gedaald.

Harmen van Wijnen, bestuursvoorzitter van het ABP, wijst op de aanhoudende economische onzekerheid en externe factoren zoals conflicten in het Midden-Oosten en Oekraïne. Hij benadrukt dat hoewel de actuele dekkingsgraad aanzienlijk is gestegen, het behouden van deze positie onzeker is. Het verhogen van de pensioenen moet verantwoord gebeuren.

Een andere factor die meespeelt in de terughoudendheid van de pensioenfondsen is de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel, dat uiterlijk in 2027 van kracht wordt. Vanaf dat moment is de rente minder bepalend voor de hoogte van de pensioenen. In plaats daarvan zullen de pensioenuitkeringen meer worden beïnvloed door de resultaten op de beurs.

Marike Knoef, hoogleraar economie aan Tilburg University en verbonden aan pensioen-denktank Netspar, begrijpt de onzekerheid die de overgang met zich meebrengt. Ze benadrukt dat de transitie naar het nieuwe stelsel niet zonder kosten is en dat pensioenfondsen momenteel geen inzicht hebben in de economische situatie op het moment van de overstap.

Daarnaast is er ook financiering nodig om generaties te compenseren waarvoor de overgang naar het nieuwe stelsel nadelige gevolgen heeft.

Eind november zullen de pensioenfondsen meer duidelijkheid geven over het al dan niet verhogen van de pensioenuitkeringen.