Havenarbeiders Rotterdam voeren strijd voor veilig sjorwerk
Gepubliceerd op 16/10/2023 22:00 in Economie
In Rotterdam woedt een langslepende strijd over wie het zwaarste werk in de haven moet uitvoeren. Het gaat specifiek om het sjorren, oftewel het los- en vastzetten van containers op schepen. Sinds 2020 zijn scheepvaartbedrijven met een cao verplicht om hiervoor speciaal opgeleide havenarbeiders in te huren. Echter, in de praktijk blijkt dat veel bedrijven hun eigen bemanning nog steeds inzetten voor het levensgevaarlijke sjorwerk, zo stelt de internationale vakbond ITF.
Volgens vakbondsman Gijs Mol zijn er dagelijks vijftien tot twintig schepen waar sjorwerk nodig is. Naar schatting worden bij gemiddeld elf schepen geen sjorders ingehuurd. Het belang van sjorders wordt onderstreept door een incident in Belfast eerder dit jaar. Bij het sjorwerk aan boord van containerschip de BG Ruby viel een Filipijnse matroos overboord en overleed later in het ziekenhuis.
Het onderzoek naar dit ongeluk werd uitgevoerd door de Portugese instanties, omdat het schip onder Portugese vlag voer. Uit het rapport bleek onder andere dat de matroos geen zwemvest droeg en dat er geen hekwerken waren bevestigd om valpartijen tijdens het sjorwerk te voorkomen. BG Freight Line, het Nederlandse bedrijf dat het schip huurt van een Duitse eigenaar, weigerde commentaar te geven op de zaak.
Om ongelukken te voorkomen, werd in 2018 een bijeenkomst georganiseerd waar grote werkgevers en internationale vakbonden voor zeevarenden aanwezig waren. Hierbij werd de "Non Seafarers Working Clause" opgesteld. Deze clausule trad in 2020 in werking en verplicht rederijen om gecertificeerde sjorders in te schakelen voor het veilig sjorren van containers, met als doel het voorkomen van verlies van containers op zee.
Scheepvaartbedrijven mogen alleen nog hun eigen bemanning inzetten als er onvoldoende sjorders beschikbaar zijn in de Rotterdamse haven. Hiervoor moeten zij toestemming vragen bij vakbond FNV Havens, maar dit gebeurt in de praktijk nauwelijks, aldus de bond. Hoewel de Rotterdamse rechter in een bodemprocedure heeft bevestigd dat rederijen zich aan de "Non Seafarers Working Clause" moeten houden, wordt het sjorwerk nog steeds door matrozen uitgevoerd.
Onlangs probeerden vakbonden via een nieuwe rechtszaak de Singaporese rederij X-Press Feeders te dwingen havenarbeiders in te zetten in plaats van bemanningsleden. De zaak resulteerde uiteindelijk in een schikking waarbij werd toegezegd dat het schip Nordica, dat onder Nederlandse vlag vaart en regelmatig in Rotterdam te vinden is, voortaan gebruik zal maken van Rotterdamse sjorders. Voor schepen onder buitenlandse vlag is dit echter een ingewikkelder proces.
De vakbonden zullen deze maand bijeenkomen om een plan te bedenken om ook rederijen onder buitenlandse vlag te dwingen het sjorwerk door havenarbeiders te laten uitvoeren. Het lijkt erop dat elk schip afzonderlijk aangeklaagd zal moeten worden. De strijd voor veilig sjorwerk in de Rotterdamse haven is nog lang niet gestreden.