Regelingen en uitzonderingen zorgen voor uitstel van zero-emissiezones

Gepubliceerd op 13/10/2023 07:00 in Economie

Uit een marktverkenning van energiebedrijf Joulz blijkt dat bepaalde regelingen en uitzonderingen ervoor zorgen dat ondernemers nog snel dieselbusjes aanschaffen vóór 2025. Dit heeft gevolgen voor het effect van de zogeheten zero-emissiezones, die vanaf dat jaar van kracht moeten zijn in veel binnensteden. Zowel ondernemers als cijfers van de Bovag en de RAI Vereniging bevestigen deze bevinding.

Eerdere berichtgeving van de NOS liet al zien dat gemeenten en ondernemers zich zorgen maken over de aankomende wetgeving, waaronder een vol stroomnet, hogere kosten en een gebrek aan laadplekken. Zelfs de gemeente Amsterdam hield zich niet aan haar eigen regels en vroeg in een aanbesteding voor afvalwagens nog snel om dieseltrucks.

Ook Joulz, dat de elektriciteitsvoorziening regelt voor 20.000 zakelijke klanten, merkte dat er de afgelopen maanden nauwelijks verzoeken waren om bedrijven klaar te maken voor de overstap naar elektrische voertuigen. Na een rondvraag onder klanten ontdekte Joulz dat "bijna niemand écht bezig was met elektrificatie", aldus Joulz-baas Sytse Zuidema. Ondernemers maken gebruik van de verschillende mogelijkheden om het uitstel van elektrificatie te rechtvaardigen.

Een van deze mogelijkheden is dat nieuwe dieselbusjes en -trucks die vóór 2025 worden aangeschaft, nog tot 2028 mogen rondrijden. Het aandeel elektrische vrachtwagens is momenteel nog erg laag, slechts 1 op de 30 aangekochte vrachtwagens is elektrisch. Het marktaandeel van elektrische bestelbusjes stijgt sneller, maar volgens Zuidema nog steeds te langzaam, vooral gezien het feit dat vanaf 2030 de binnensteden van grote gemeenten zonder uitstoot bevoorraad moeten worden.

Een andere belangrijke factor die waarschijnlijk meespeelt bij het kopen van dieselbusjes is de afschaffing van de vrijstelling van bpm voor ondernemers in 2025. Tot die tijd is het gunstig om een dieselbusje te kopen, omdat ondernemers daarna net als particulieren aankoopbelasting (bpm) moeten betalen. Vanaf dat moment wordt deze belasting ook gekoppeld aan de hoeveelheid CO2-uitstoot van het voertuig.

De RAI Vereniging verwacht echter dat deze afschaffing een tegenovergesteld effect zal hebben, namelijk dat de verduurzaming van het wagenpark wordt vertraagd in plaats van versneld. In 2024 zullen naar verwachting nog veel dieselwagens worden gekocht, waarna de markt in 2025 zal instorten.

Zowel de RAI Vereniging als de Bovag merken op dat ondernemers nog niet massaal overstappen naar elektrisch. Het aandeel elektrische voertuigen groeit wel, maar er is nog geen sprake van een trendomslag. Stadslogistiek-docent Walther Ploos van Amstel waarschuwde al eerder dat de regelingen te ruim gedefinieerd zijn en de lijst met uitzonderingen te lang is.

Ondernemer John Laagland van het Volendamse elektrotechniekbedrijf Cas Sombroek koos twee jaar geleden voornamelijk voor diesel bij de vernieuwing van het wagenpark, vanwege de hoge kosten en het gebrek aan laadpalen. Hij noemt de regelingen "onwerkbaar" voor veel ondernemers.

Joulz-baas Sytse Zuidema benadrukt dat het tijd kost om zo'n ingrijpende transitie voor te bereiden. Hij verwacht dan ook een "dieselhausse" voor 2025. Ondernemingen die wachten met elektrificatie zullen volgens hem de boot missen.