Financiële stabiliteit in Nederland houdt stand, maar begrotingsbeleid baart zorgen volgens DNB

Gepubliceerd op 12/10/2023 01:00 in Economie

De Nederlandsche Bank (DNB) heeft in haar jaarlijkse update over de gezondheid van de overheidsfinanciën aangegeven dat de financiële stabiliteit in Nederland over het algemeen goed blijft, ondanks de hoge inflatie, rentestijgingen en geopolitieke onrust. Echter, DNB-directeur Klaas Knot maakt zich wel zorgen over het begrotingsbeleid.

DNB uitte haar bezorgdheid over financieel ongefundeerde begrotingsplannen in de Tweede Kamer, het uitdelen van 'gratis bier' en politieke partijen die hun verkiezingsprogramma's niet laten doorrekenen. Knot benadrukte dat hoewel de begroting niet per se sluitend hoeft te zijn, we momenteel niet voldoen aan de Europese begrotingsnormen. Hij riep op tot het zorgen voor een reservefonds voor toekomstige crises.

Volgens DNB is een spaarpot van cruciaal belang voor het geval van nieuwe crises. Tijdens de coronapandemie en de gasprijscrisis heeft de overheid veel extra geld uitgegeven om huishoudens en bedrijven te ondersteunen. Volgens Knot is dit reservefonds momenteel onvoldoende gevuld, wat een risico vormt voor de toekomst.

Knot dringt aan op een koerswijziging in het financiële beleid vanuit Den Haag. Op de korte termijn zien de overheidsfinanciën er goed uit, maar op de middellange en lange termijn is het beeld minder positief.

Opmerkelijk genoeg houdt de economie zich, ondanks de genoemde omstandigheden, nog steeds goed. Knot geeft toe dat hij zelf verbaasd is over deze situatie. In het verleden, toen vergelijkbare omstandigheden zich voordeden, had de werkloosheid dubbele cijfers bereikt. De economie blijft momenteel nog steeds draaien met een volledige werkgelegenheid. Het feit dat mensen gegarandeerd zijn van een inkomen, helpt de economie overeind te houden. Dit is het verschil met eerdere situaties.

De Europese Centrale Bank (ECB) wil de economie afkoelen door de rente te verhogen. Knot verwacht echter dat de gevolgen hiervan beperkt zullen zijn. Hij merkt op dat de schade die de economie moet oplopen om de inflatie te beteugelen waarschijnlijk klein zal zijn. Het blijft echter onzeker of dit zal leiden tot een soepele overgang.

Normaal gesproken wordt aangenomen dat de economie in de problemen komt bij rentestijgingen. Een groeiend aantal wanbetalingen wordt vaak gezien als een indicator hiervan. Ondanks een jaar van renteverhogingen blijft het aantal wanbetalingen echter meevallen, aldus Knot. Hoewel er wel tekenen zijn van een afkoelende economie op de lange termijn, ziet het er op dit moment niet slecht uit.

DNB blijft benadrukken dat er ondanks de afwijkende omstandigheden toch aandacht moet zijn voor de financiële stabiliteit. Hogere defensiekosten, de energietoeslag en de stijgende rente zorgen ervoor dat de overheidsuitgaven toenemen. Het belangrijkste is echter dat er nu juist aandacht moet worden besteed aan de financiële stabiliteit, ondanks deze ongewone omstandigheden.