Snellere afhandeling toeslagenaffaire zorgt voor kritiek op rechtsbescherming

Gepubliceerd op 30/09/2023 00:00 in Economie

Het ministerie van Financiën heeft aangekondigd dat de afhandeling van de toeslagenaffaire eindelijk versneld is, zo meldt de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT). Deze versnelling wordt bereikt door een snellere beoordeling van dossiers van ouders en een efficiëntere afhandeling van bezwaren. Echter, deze snellere afhandeling van bezwaren heeft ook geleid tot kritiek van de Bezwaarschriftencommissie (BAC), omdat de rechtsbescherming van gedupeerde ouders hierdoor in gevaar zou komen.

Op dit moment worden er meer dan 7100 bezwaarschriften behandeld door het UHT, waar maandelijks nog zo'n 360 bezwaren bijkomen. Deze bezwaren worden beoordeeld door de onafhankelijke Bezwaarschriftencommissie, die in 2021 is opgericht om te controleren of het UHT juiste besluiten neemt.

Ouders die het niet eens zijn met een beslissing van het UHT kunnen tijdens een hoorzitting bij de BAC hun kant van het verhaal vertellen. De commissie geeft vervolgens advies, wat tot nu toe al zo'n 670 keer is gebeurd. Echter, door het grote aantal bezwaarschriften en de onvolledige dossiers die het UHT aanlevert, is er een lange wachtrij ontstaan voor deze hoorzittingen.

Om de wachtrij in te korten, heeft staatssecretaris De Vries ervoor gekozen om niet alle zaken meer voor de commissie te laten komen. Het UHT zal nu zelf beslissen welke bezwaarzaken geen zin hebben om behandeld te worden. Deze keuze wordt echter bekritiseerd door voorzitter Eric Visser van de BAC, omdat de rechtsbescherming van gedupeerde ouders hierdoor in het gedrang zou komen.

Naast deze verandering in de afhandeling van de bezwaarzaken, biedt het UHT ook honderden ouders een nieuwe manier aan om hun aanvullende schadevergoeding te berekenen. Op basis van het verhaal van de ouders wordt er een bepaald bedrag aangeboden, wat vervolgens wordt vastgelegd in een overeenkomst. Dit moet een einde maken aan de lange wachtrij bij de Commissie Werkelijke Schade, die individuele berekeningen maakt van de geleden schade op basis van bewijsstukken die ouders moeten aanleveren.

Op dit moment staan er nog zo'n 1350 ouders op de wachtrij voor de Commissie Werkelijke Schade, terwijl er dit jaar slechts ongeveer drie adviezen per week zijn gepubliceerd. Om deze situatie op te lossen heeft de staatssecretaris een nieuwe voorzitter aangesteld voor de commissie.

Als gevolg van de moeizame dossiersafhandeling heeft het UHT maar liefst 26.000 ingebrekestellingen ontvangen en bijna 30 miljoen euro aan dwangsommen moeten betalen. In totaal hebben zich 65.000 mensen aangemeld als mogelijk gedupeerde van de toeslagenaffaire. Het ministerie van Financiën verwacht dat dit aantal tegen het einde van 2023 zal toenemen tot 68.000. Ondanks de versnellingen die zijn doorgevoerd, staat het doel van het ministerie om alle bezwaren voor het einde van 2026 af te handelen onder druk.