Grote verzekeraars NN en ASR lijden miljardenverlies door woekerpolisuitspraak gerechtshof

Gepubliceerd op 29/09/2023 00:00 in Economie

Op de Amsterdamse beurs hebben de grote verzekeraars NN en ASR in bijna twee dagen tijd miljarden aan waarde verloren. De waarde van hun aandelen is sterk gedaald na een uitspraak van het gerechtshof Den Haag over de omstreden beleggingsverzekeringen, ook wel bekend als woekerpolissen, die aan miljoenen consumenten zijn verkocht. Hoewel de juridische strijd tussen claimclubs en de verzekeraars mogelijk nog jaren kan voortduren, zijn aandeelhouders bezorgd over de financiële gevolgen van deze uitspraak.

Wat zijn woekerpolissen precies?

In de jaren 90 introduceerden verzekeraars het product 'beleggingsverzekering' voor consumenten die wilden sparen voor hun toekomstige uitgaven, zoals een huis of pensioen. Het idee was dat deze beleggingsverzekeringen meer winst zouden opleveren dan een gewone spaarrekening. Deze financiële producten werden verkocht onder aantrekkelijke namen zoals 'Koersplan' en 'Vermogensplan' van Aegon, 'Flexibel Verzekerd Beleggen' van NN en 'Waerdye' van Fortis ASR.

Hoewel veel mensen dachten dat ze een spaarproduct hadden gekocht, bleek het in werkelijkheid een belegging met vaste looptijd te zijn, waarbij hoge verborgen kosten waren verwerkt. Het risico van verlies lag volledig bij de polishouder en de kosten van de beleggingsverzekering bleken hoog uit te vallen. Dit kwam pas aan het licht toen de beurzen rond de eeuwwisseling instortten. Veel polishouders ontdekten tot hun schrik dat hun spaarpotje niet was gegroeid, maar juist was gekrompen. Hierdoor kreeg de beleggingsverzekering de bijnaam "woekerpolis".

Wie hadden er allemaal een woekerpolis?

Tussen 1993 en nu zijn er in Nederland volgens de Consumentenbond zeven miljoen woekerpolissen verkocht, met een totale waarde van 100 miljard euro. In een tijd waarin ook aflossingsvrije hypotheken populair waren en niemand rekening hield met dalende huizenprijzen, was de beleggingsverzekering ook erg in trek. Zelfs voormalig minister van Financiën, Jeroen Dijsselbloem, heeft toegegeven dat hij ooit een woekerpolis had gekocht. Veel klanten ontdekten pas later wat voor product ze hadden gekocht en konden het niet zomaar stopzetten. Dit heeft geleid tot schrijnende situaties.

Waarom blijft deze kwestie spelen?

Veel polishouders zijn naar de rechter gestapt. In 2008 werd er een regeling getroffen waarbij te hoge kosten werden gecompenseerd, maar tegenvallende beleggingsresultaten niet. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) adviseert gedupeerden nog steeds om gratis "hersteladvies" in te winnen. Veel claimclubs hebben dit niet geaccepteerd en zijn doorgegaan met procederen tegen de verzekeraars. Dit heeft geleid tot een lange uitputtingsslag. Onlangs heeft het gerechtshof in Den Haag geoordeeld dat verzekeraars zoals Nationale Nederlanden en Aegon hun klanten hadden moeten waarschuwen voor alle risico's en kosten.

Wordt deze kwestie nu afgehandeld?

Dat is nog maar de vraag. De claimclubs hopen dat ze nu snel compensatie kunnen krijgen, maar ondertussen zijn de aandelen van NN en ASR, dat onlangs Aegon Nederland heeft overgenomen, fors gedaald op de beurs. De handel in het aandeel NN werd zelfs tijdelijk stilgelegd. Analisten hebben berekend dat een algehele compensatie NN mogelijk 400 tot 500 miljoen euro zou kosten. ASR heeft aangekondigd in cassatie te gaan bij de Hoge Raad, net als NN. Dit kan nog eens twee jaar duren