Vertraging in uitrol 5G in Nederland vanwege rechtszaak en belangenspel

Gepubliceerd op 21/09/2023 20:00 in Economie

Het ministerie van Economische Zaken heeft vandaag bevestigd dat de uitrol van supersnel mobiel internet via 5G opnieuw vertraging heeft opgelopen. De oorzaak ligt in een complex spel van belangen tussen verschillende bedrijven en de Nederlandse Staat, die verantwoordelijk is voor het organiseren van de veiling van frequenties. Een rechtszaak die volgende maand plaatsvindt, moet duidelijkheid scheppen over de situatie.

Sinds juli 2020 is 5G al beschikbaar in Nederland. De providers hebben destijds het eerste deel van 5G geactiveerd nadat de veiling van frequenties meer dan een miljard euro had opgeleverd voor de schatkist. De komende veiling zal naar verwachting opnieuw honderden miljoenen euro's opleveren voor het ministerie van Economische Zaken.

Het eerste deel van 5G heeft geleid tot een kleine verbetering in snelheid ten opzichte van 4G. Echter, de grote sprong moet nog komen met de implementatie van 5G op de 3,5 GHz-band. Momenteel werkt 5G alleen op de 700 MHz-band, die weliswaar een groot bereik heeft, maar een lagere snelheid biedt. De 3,5 GHz-band heeft een kleiner bereik, maar biedt een veel hogere snelheid. Aanvankelijk zou dit "tweede deel" vorig jaar beschikbaar komen, maar in mei 2021 werd duidelijk dat dit niet haalbaar was.

Voor consumenten betekent 5G op de 3,5 GHz-band aanzienlijk sneller internet op hun mobiele telefoons, met snelheden tot 1000 Megabit, vergelijkbaar met wat momenteel vaak beschikbaar is via glasvezel. Bedrijven kunnen profiteren van hun eigen privénetwerk als ze deelnemen aan de veiling, waardoor ze meer controle hebben. In andere Europese landen is de uitrol van 5G op de 3,5 GHz-band al veel verder gevorderd.

Op 11 oktober zal de rechtszaak plaatsvinden, waarin negen partijen de Nederlandse Staat aanklagen. De zaak draait om het vaststellen van de kaders voor de frequentieveiling en de afzonderlijke procespartijen hopen via de rechter invloed uit te kunnen oefenen op de voorwaarden. Onder de partijen bevinden zich Nederlandse providers met een eigen netwerk, zoals VodafoneZiggo, Odido (voorheen T-Mobile) en KPN. Ook het Havenbedrijf Rotterdam en Schiphol zijn betrokken, omdat zij meer ruimte willen voor hun eigen 5G-netwerk.

Een andere partij in de rechtszaak is satellietbedrijf Inmarsat, dat al vijftig jaar satellietcommunicatie aanbiedt vanuit Friese Burum. Dit bedrijf is van bijzonder belang voor de scheepvaart en wordt ook wel '112 op zee' genoemd. De uitrol van 5G op de 3,5 GHz-band zou conflicteren met de satellietcommunicatie van Inmarsat.

Het plan is dat Inmarsat verhuist naar Griekenland. Minister Adriaansens van Economische Zaken meldde vorige maand dat de verhuizing in een vergevorderd stadium is, met de bouw van het satellietgrondstation al voltooid en de laatste configuratietesten in Griekenland aan de gang. Inmarsat is echter niet tevreden met de vergunningen die Griekenland tot nu toe heeft verstrekt en wil zekerheid tot en met 2032.

Het ministerie van Economische Zaken heeft naar eigen zeggen genoeg gedaan om de toekomst van Inmarsat veilig te stellen. Toch blijft het bedrijf zich verzetten tegen de plannen van de overheid. Onlangs heeft de minister besloten dat het recht van Inmarsat op de 3,5 GHz-band vervalt vanaf 1 februari volgend jaar. Deze kwestie zal volgende maand ook aan bod komen in de rechtszaak.

Op dit moment kan het ministerie van Economische Zaken nog geen specifieke datum