Wetten tegen faillissementsfraude nauwelijks effectief, concluderen onderzoeksbureaus

Gepubliceerd op 19/09/2023 02:00 in Economie

Uit onderzoek van Regioplan en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum is gebleken dat de wetten die fraude met faillissementen moeten voorkomen, niet of nauwelijks werken. Jaarlijks vinden duizenden faillissementen plaats, waarvan naar schatting een kwart tot een derde gepaard gaat met fraude.

Bij faillissementsfraude kan een bestuurder vlak voor het faillissement geld wegsluizen naar eigen rekeningen of een bedrijfsauto elders parkeren. Hierdoor kunnen schuldeisers, zoals leveranciers en personeel, minder geld opeisen.

Sinds 2017 is een curator, die door de rechtbank wordt aangesteld om het faillissement af te handelen, verplicht om onderzoek te doen naar dit soort fraude. Echter, de onderzoekers van Regioplan constateren dat dit onderzoek vaak beperkt blijft omdat curatoren nauwelijks betaald krijgen voor onderzoek naar faillissementsfraude. Dit komt doordat curatoren ook worden betaald uit de boedel, oftewel de resterende bezittingen van het bedrijf. Als de boedel vrijwel leeg is, krijgen curatoren ook slechts gedeeltelijk of zelfs helemaal geen betaling.

Een ander probleem is dat de FIOD en het Openbaar Ministerie de meldingen van curatoren over faillissementsfraude amper oppikken. Hierdoor zijn curatoren minder geneigd om verdachte transacties te melden.

Sinds 2016 hebben curatoren ook de mogelijkheid om voor frauderende ondernemers een bestuursverbod van maximaal vijf jaar aan te vragen. Bij de invoering van deze maatregel werd verwacht dat er jaarlijks tientallen van dergelijke verboden zouden worden opgelegd. Echter, uit het onderzoek blijkt dat er tot op heden slechts 46 van deze verboden zijn uitgedeeld. Ook hier speelt het probleem van de betaling aan curatoren weer een rol, aangezien zij betaald moeten worden uit de boedel voor een langdurige en complexe procedure.

Bovendien blijkt het bestuursverbod uiteindelijk makkelijk te omzeilen. Frauderende ondernemers kunnen bijvoorbeeld een nieuw bedrijf starten in het buitenland of op naam van iemand anders.

De conclusie van het onderzoek is duidelijk: de huidige wetten en maatregelen tegen faillissementsfraude zijn niet effectief. Zowel de beperkte betaling aan curatoren als de gebrekkige handhaving door de FIOD en het Openbaar Ministerie dragen bij aan het geringe succes van de aanpak van faillissementsfraude. Er zal gezocht moeten worden naar nieuwe maatregelen en manieren om deze vorm van fraude effectiever te bestrijden.