Toeslag van maximaal €1300 voor hoge energiekosten voor mensen met laag inkomen

Gepubliceerd op 14/09/2023 00:00 in Economie

Het overgrote deel van de mensen met een laag inkomen zal voor het einde van het jaar een toeslag van maximaal €1300 ontvangen om de hoge energiekosten te compenseren. Dit heeft demissionair minister Carola Schouten (Armoedebeleid) toegezegd in de Tweede Kamer. De Kamer heeft haar steun uitgesproken voor het verlenen van een tegemoetkoming aan minima, zoals ook vorig jaar is gebeurd.

De Kamer dringt er echter op aan dat er haast wordt gemaakt, zodat gemeenten snel kunnen beginnen met het uitkeren van de toeslag. Op dit moment kunnen mensen rond het sociaal minimum de toeslag nog niet aanvragen vanwege het ontbreken van definitieve goedkeuring, wat voor onrust zorgt.

De energietoeslag werd in 2022 geïntroduceerd vanwege de sterk gestegen energieprijzen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Hierdoor liepen mensen het risico in armoede te vervallen. Hoewel de prijzen nu iets lager zijn, blijven ze nog steeds hoog. Gemeenten zien dat veel mensen het extra geld hard nodig hebben.

Minister Schouten erkent de grote urgentie van de situatie. Het indienen van de wet die de toeslag regelt werd pas in juli mogelijk, omdat deze nog moest worden uitgebreid tot studenten na gerechtelijke uitspraken. Vanwege het zomerreces van de Kamer kon er pas vandaag over gedebatteerd worden. Binnenkort zal ook de Eerste Kamer zich erover buigen, waarna de regeling in werking kan treden.

De gemeenten hebben over het algemeen een goed beeld van wie in aanmerking komt voor de toeslag. Mensen die in aanmerking komen, ontvangen de extra bijdrage automatisch, aldus Schouten. "De gemeenten zijn er klaar voor." Verschillende gemeenten hebben al een voorschot van €500 uitgekeerd als overbrugging. Mensen die al een voorschot hebben ontvangen, kunnen nu nog maximaal €800 extra tegemoet zien.

Hoewel de energietoeslag bedoeld is voor mensen met een inkomen tot 120 procent van het sociaal minimum, hebben gemeenten de vrijheid om de exacte voorwaarden zelf in te vullen. Sommige gemeenten hanteren een ruimere doelgroep, omdat ze merken dat ook mensen net boven de grens in de problemen komen door de hoge energierekeningen. Niet alle gemeenten kunnen dit echter doen, aangezien zij slechts budget krijgen voor 120 procent van het sociaal minimum vanuit de regering.

Verschillende Kamerleden hebben erop gewezen dat dit leidt tot ongelijke behandeling. "De hoogte van de energierekening wordt niet bepaald door je postcode", zei SP-Kamerlid Sandra Beckerman. Minister Schouten erkent dit, maar wil zich niet mengen in het lokale armoedebeleid van gemeenten.

Partijen zoals de SP, de BBB en de PVV pleiten ervoor om het budget te verhogen, zodat de grens verhoogd kan worden naar bijvoorbeeld 140 of 150 procent van het sociaal minimum. Zij redeneren dat mensen die net boven de grens zitten vaak dezelfde problemen ervaren, maar buiten de boot vallen. De minister stelt echter dat het kabinet ook voor die groep "een heel pakket" aan koopkrachtmaatregelen heeft genomen. Er is ongeveer €900 miljoen beschikbaar voor de energietoeslag.

Uitwonende studenten met recht op een aanvullende beurs kunnen ook een toeslag van €400 aanvragen. Deze toeslag zal pas vanaf volgend jaar worden uitgekeerd, omdat de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) er niet in slaagt dit eerder te realiseren.

Alle partijen zijn van mening dat een energietoeslag voor minima en studenten eigenlijk niet nodig zou moeten zijn. "Het maakt me kwaad dat dit nodig is in een rijk land als Nederland", aldus Beck