Nieuw kabinet moet bezuinigen of belastingen verhogen om overheidsfinanciën op orde te brengen

Gepubliceerd op 11/09/2023 21:00 in Economie

Een nieuw kabinet zal fors moeten gaan bezuinigen of de belastingen verhogen, om de overheidsfinanciën weer op orde te brengen. Dit is de conclusie van de Studiegroep Begrotingsruimte, bestaande uit topambtenaren. Zij zijn van mening dat er vanaf 2028 zelfs jaarlijks zeventien miljard euro gevonden moet worden om te voorkomen dat het begrotingstekort te ver oploopt.

Het lenen van geld is door de stijgende rente aanzienlijk duurder geworden. Tegelijkertijd zijn de uitgaven van de overheid flink gestegen. Volgens de studiegroep moeten er nu keuzes gemaakt worden om de balans weer in evenwicht te brengen.

Critici wijzen erop dat de afgelopen kabinetten onder leiding van Mark Rutte hier onvoldoende aandacht aan hebben besteed. Maatschappelijke problemen werden voornamelijk opgelost door extra geld uit te geven. Echter, de uitvoering van de plannen liet vaak te wensen over, mede door een tekort aan personeel.

Als er niet wordt ingegrepen, zullen de uitgaven voor zorg, vergrijzing en klimaat andere uitgaven gaan verdringen, zo staat in het rapport van de Studiegroep Begrotingsruimte. Dit betekent dat volgende generaties met de rekening worden opgezadeld. Zij zullen minder gebruik kunnen maken van overheidsvoorzieningen of geconfronteerd worden met aanzienlijk hogere belastingen.

Ondanks de gunstige economische vooruitzichten, benadrukt de studiegroep dat het nu het geschikte moment is om buffers op te bouwen.

De berekeningen van de topambtenaren gaan uit van een begrotingstekort van ongeveer 2 procent, terwijl de Europese Unie een grens hanteert van 3 procent. Om binnen deze grens te blijven, zal er vanaf 2028 jaarlijks zeventien miljard euro gecorrigeerd moeten worden.

Zowel bezuinigingen als het verhogen van belastingen zijn manieren om dit te realiseren. Het is echter essentieel dat de politiek erkent dat niet alle maatschappelijke problemen opgelost kunnen of moeten worden met extra geld, aldus het advies van de studiegroep. Bijvoorbeeld bij de aanpak van klimaatverandering kan er meer nadruk gelegd worden op "normeren en beprijzen, vanuit de gedachte: de vervuiler betaalt".