Keerbergenaren zetten massaal spaargeld om in staatsbons vanwege lage rente

Gepubliceerd op 30/08/2023 03:00 in Economie

In Keerbergen, de rijkste gemeente van Vlaams-Brabant, zijn veel inwoners ontevreden over de lage rente die zij ontvangen op hun spaarrekeningen. Gemiddeld krijgen Belgische spaarders iets meer dan een half procent rente, terwijl de Europese Centrale Bank (ECB) de rente heeft verhoogd naar 3,75 procent. Deze ontevredenheid heeft geleid tot een opmerkelijke verschuiving van spaargeld naar zogenoemde staatsbons, een initiatief van Belgisch minister Van Peteghem van Financiën.

In slechts zes dagen tijd is er bijna 12,5 miljard euro van spaarrekeningen omgezet in staatsbons. Met staatsbons kunnen Belgen hun geld voor minimaal een jaar vastzetten tegen een rente van 2,81 procent. Hoewel deze rente ook niet hoog is, benadrukken de Keerbergenaren dat het hen vooral om het principe gaat.

De grote vraag naar staatsbons heeft economen verrast. Hoogleraar Paul De Grauwe van de Katholieke Universiteit Leuven had verwacht dat er ongeveer 5 miljard euro zou worden opgehaald. Hij wijst erop dat er bijna 300 miljard euro aan spaargeld bij banken staat, dus de verschuiving naar staatsbons is aanzienlijk.

De Grauwe hoopt dat de staatsbons een wake-upcall zijn voor banken. Hij benadrukt dat Belgische banken de helft minder spaarrente bieden dan banken in Nederland, waar de spaarrente momenteel op 1,5 procent ligt. Toch verwacht De Grauwe niet dat het succes van de staatsbon banken snel zal aanzetten tot het verhogen van de spaarrente. Hij meent dat herhaling van dit initiatief nodig is om banken echt te dwingen.

Ook Harald Benink, hoogleraar Banking & Finance aan de universiteit van Tilburg, is van mening dat de staatsbon de discussie over de lage spaarrentes op scherp zet. Hij vindt dat het debat in Nederland intensiever wordt en dat de discussie kan omslaan als de hoge winsten van banken aanhouden. In dat geval zou de regering kunnen overwegen om de winsten aan te pakken door een hogere bankenbelasting. Benink zelf is echter geen voorstander van deze aanpak en pleit voor een geleidelijke verhoging van de spaarrentes door banken zelf.

Ondertussen heeft demissionair minister Kaag de banken bekritiseerd over de lage spaarrentes, maar een woordvoerder van het ministerie van Financiën geeft aan dat een Nederlandse staatsbon niet aan de orde is. Er wordt wel overleg gevoerd met banken over de spaarrente en er volgt nog een Kamerbrief over dit onderwerp.

Ondanks het succes van de staatsbons zijn er ook inwoners van Keerbergen die twijfels hebben. Een oudere inwoner verwijst naar het schandaal met vakbondsobligaties van Arcopar tien jaar geleden, waarbij 800.000 spaarders hun geld verloren. Zij vertrouwt de staatsbons niet en houdt haar geld liever op de bank, ook al levert dit niet veel op.