Faillissement van bedrijven: wat gebeurt er en waarom worden klanten vaak achteraan de rij geplaatst?

Gepubliceerd op 27/08/2023 22:00 in Economie

Onlangs zijn fietsenmaker VanMoof, kledingwinkel Score en bouwer van zonnepaneelauto's Lightyear failliet gegaan. Voor winkelketen Big Bazar lijkt een faillissement ook niet ver weg. Maar wat gebeurt er als een bedrijf failliet gaat, en waarom staan klanten vaak achteraan in de rij bij uitbetaling?

Bedrijven gaan failliet als ze niet meer voldoen aan hun betalingsverplichtingen, bijvoorbeeld aan leveranciers, verhuurders van panden of het eigen personeel.

De eerste stap is de uitspraak van het daadwerkelijke faillissement. Advocaten Willem Brusse en Henri Bentfort van Valkenburg, die regelmatig optreden als curator, leggen uit dat een faillissement zowel door het bedrijf zelf als door een schuldeiser kan worden aangevraagd. De rechtbank spreekt dan een vonnis uit waarbij een curator en rechter-commissaris worden benoemd. De curator wordt aangewezen om de zaken eerlijk te verdelen en te beheren.

De curator begint met het inventariseren van de bezittingen en schulden van het bedrijf. Dit kan verschillen per type bedrijf. Vervolgens worden de bezittingen verkocht en de opbrengst gestort op een aparte boedelrekening. De schulden worden ook geïnventariseerd. De curator kijkt tevens naar het personeel en bepaalt of er ontslagen moeten worden.

Daarna komt de uitbetaling. Klanten bevinden zich vaak onderaan de lijst van schuldeisers. Dit komt doordat de curator, als eerste, recht heeft op betaling voor zijn/haar werkzaamheden. Dit wordt als logisch beschouwd omdat niemand het werk anders zou willen doen. Het salaris van de curator wordt pas uitbetaald na goedkeuring van de rechter.

Na de curator zijn de Belastingdienst, het UWV, leveranciers en klanten vaak de volgende schuldeisers. Echter, enkele schuldeisers, zoals banken, hebben de mogelijkheid om hun geld terug te krijgen zonder achteraan in de rij te moeten aansluiten. Dit komt doordat zij pand- of hypotheekrecht hebben.

Volgens de advocaten wordt in de meeste gevallen het grootste deel van het geld naar de prominente schuldeisers, zoals banken, gestuurd. Andere partijen die nog geld tegoed hebben, hebben vaak het nakijken.

Het afhandelen van een faillissement kan jaren duren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak.

Het is ook mogelijk om een faillissement te voorkomen, zelfs met aanzienlijke schulden. Sinds 2021 is er de Whoa-procedure, de Wet homologatie onderhands akkoord. Hierbij gaat het bedrijf in gesprek met schuldeisers en wordt er afgesproken dat een deel van de schuld wordt kwijtgescholden. Dit stelt het bedrijf in staat om door te gaan. Echter, de Whoa-procedure is niet voor alle bedrijven geschikt en vereist veel administratief werk en tijd.

Al met al laat het faillissement van een bedrijf klanten vaak achteraan in de rij bij uitbetaling, omdat andere schuldeisers voorrang hebben. Hoewel dit frustrerend kan zijn voor klanten, benadrukken de advocaten dat het faillissement ervoor zorgt dat de zaken eerlijk worden verdeeld en dat het risico van het vak voor curatoren aanzienlijk is.

De Whoa-procedure biedt een mogelijkheid om een faillissement te voorkomen, maar is niet altijd de beste keuze voor bedrijven die acuut in de problemen verkeren.