Gokbranche kreeg meer inspraak dan verslavingsdeskundigen bij totstandkoming reclameregels

Gepubliceerd op 22/08/2023 23:00 in Economie

Gokbedrijven hebben meer inspraak gehad dan verslavingsdeskundigen bij het opstellen van de reclameregels voor gokken, blijkt uit documenten die opgevraagd zijn door de NOS. De totstandkoming van deze regels wordt nu gereconstrueerd, waarbij de lobby van de gokbranche centraal staat.

Het gokken in Nederland is enorm populair. Sinds de opening van de online gokmarkt in 2021 zijn er veel meer mensen legaal gaan gokken dan verwacht werd door de regering. Interne documenten van het ministerie van Justitie & Veiligheid laten zien dat gokbedrijven al jarenlang weerstand bieden tegen strengere reclameregels.

De Nederlandse Loterij, het staatsbedrijf achter Toto, vroeg al voor de opening van de gokmarkt om meer vrijheid in het gebruik van bekende personen in reclames. In het oorspronkelijke wetsvoorstel stond dat het gebruik van rolmodellen, zoals popidolen, beperkt zou worden om jongeren te beschermen. Ondanks waarschuwingen van de verslavingszorg is deze bepaling geschrapt in de uiteindelijke wet. Het ministerie benadrukte bij de aanpassingen het belang van 'kanalisatie', oftewel het over laten stappen van spelers van illegale naar legale aanbieders. Het gebruik van bekende Nederlanders die populair zijn onder jongvolwassenen wordt echter wel beperkt.

Vanaf 1 oktober zijn er reclames van Toto te zien waarin bekende Nederlanders, zoals illusionist Hans Klok, actrice Kim Feenstra en voetbalcoach Dick Advocaat, gokken aanprijzen. Dit heeft geleid tot ergernis bij Kamerleden, vooral omdat veel jongeren accounts hebben aangemaakt op goksites. Er zijn echter geen afspraken gemaakt over de hoeveelheid reclames die gokbedrijven mogen maken. Het ministerie vertrouwt op zelfregulering binnen de sector, maar dit komt niet van de grond. Zowel de Consumentenbond als ambtenaren zijn niet tevreden over de voorgestelde reclamecode.

Als gevolg hiervan zijn er weinig grenzen gesteld aan het aantal reclames. De doelstelling van het ministerie om 80 procent van de illegale gokkers naar legale aanbieders te krijgen, is al snel ruimschoots behaald. Binnen een jaar is al 85 procent van de gokkers overgestapt naar legale aanbieders en inmiddels is dat percentage gestegen naar 92 procent. Gokbedrijven vragen het ministerie zelfs om de doelstelling te verhogen naar 95 procent, om kwetsbare groepen te beschermen. Dit zou echter betekenen dat er meer ruimte moet zijn voor reclame.

Door de druk van de Tweede Kamer besluit minister Weerwind begin 2022 om maatregelen te nemen. Hij overlegt meerdere keren met gok- en mediabedrijven, waarbij hij belooft dat zij inspraak krijgen bij het vaststellen van nieuwe regels. De voorstellen van de gokbedrijven om de hoeveelheid reclames te beperken, gaan echter niet ver genoeg volgens ambtenaren. Bovendien komen veel gokbedrijven hun beloftes niet na, omdat ze niet aangesloten zijn bij een branchevereniging.

Er wordt minder vaak overlegd met verslavingsdeskundigen. In februari 2021 roepen zij op om de reclames snel aan banden te leggen, vanwege de snel toenemende problemen met gokverslaving. Ook fysieke casino's, zoals Holland Casino, zouden onder een reclameverbod moeten vallen. Volgens de deskundigen worden de fysieke casino's agressiever in hun reclame-uitingen. Holland Casino is fel tegen deze beperking en verwacht desastreuze gevolgen als er een verbod komt.

Het verzet van Holland Casino heeft succes gehad. Ambtenaren waarschuwen de minister dat een verbod op deze reclames het businessmodel van landgebonden aanbieders in ge