Test met heropenen gasproductielocaties onderzoekt leveringszekerheid van gas in Nederland

Gepubliceerd op 02/08/2023 01:00 in Economie

In Siddeburen is de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) begonnen met een test om te onderzoeken hoeveel tijd nodig is om een gesloten gasproductielocatie weer in bedrijf te krijgen. Deze test wordt uitgevoerd om te kijken of Nederland voldoende gas heeft in geval van een strenge winter. Het heropenen van gesloten gasputten is een voorbereiding op een noodsituatie en betekent niet automatisch dat de gaskraan weer opengaat.

De test werd aangekondigd in een Kamerbrief van demissionair staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw). Op 1 oktober van dit jaar zal de gaskraan dichtgedraaid worden en een jaar later zullen alle gasvelden definitief gesloten worden. Het wetsvoorstel hierover moet nog behandeld worden door de Tweede Kamer, die nog moet beslissen welke onderwerpen behandeld zullen worden. Het is echter waarschijnlijk dat Groningen bij deze onderwerpen hoort.

Op dit moment zijn er nog vijf gasproductielocaties actief in Groningen, zij het op een laag pitje. In het afgelopen jaar werd er bijna 3 miljard kuub gas geproduceerd, terwijl dit in 2013 nog zo'n 53 miljard kuub was.

Er zijn grofweg drie standen waarin een gasproductielocatie zich kan bevinden. De eerste stand is 'de waakvlam', waarbij een kleine hoeveelheid gas geproduceerd wordt. Als het nodig is, kan de productie snel opgeschaald worden. De tweede stand is wanneer de gaskraan volledig gesloten is, maar de locatie nog niet definitief gesloten is. Dit kan vergeleken worden met een auto met een lege accu. Deze locaties kunnen weer opgestart worden, maar het is de vraag hoelang dit proces duurt. De derde stand is wanneer de gasproductielocatie volledig ontmanteld is en de put gevuld is met cement. Dit kan vergeleken worden met het verwijderen en vernietigen van de motor van een auto, waardoor deze definitief niet meer gebruikt kan worden.

In Nederland is de NAM verantwoordelijk voor de gasproductie, terwijl de Gasunie het gastransport verzorgt. De Gasunie adviseert het ministerie van Economische Zaken over de gasleveringszekerheid, maar de uiteindelijke beslissing ligt bij het ministerie.

Op dit moment is de gasvoorraad voor komende winter goed gevuld, namelijk voor 88 procent. Echter, in het geval van een crisissituatie kan de voorraad snel opraken, vooral in het geval van extreme kou, een kapotte pijpleiding vanuit Noorwegen, een gasopslagstoring of een probleem met de aanvoer van vloeibaar gas.

Daarom adviseert de Gasunie om niet alle gasproductielocaties op 1 oktober 2024 definitief te sluiten. De Gasunie wil graag een aantal locaties achter de hand houden, vergelijkbaar met een auto met de motor aan. Volgens de NAM kan het namelijk weken duren voordat een gesloten locatie weer gas kan produceren. De Gasunie vindt de risico's op dit moment nog te groot.

Energie-expert Sjak Lomme deelt deze zorgen. Hij geeft aan dat de opschaling van vloeibaar gas uit de VS en Qatar waarschijnlijk pas over vier jaar op gang zal komen. Daarnaast is Nederland nog steeds sterk afhankelijk van gas, vooral in de winter wanneer er veel elektriciteit opgewekt wordt met behulp van gas.

Hoewel Lomme begrip heeft voor de risico's rondom de gasleveringszekerheid, begrijpt hij ook de scepsis over de waakvlam. In het verleden is namelijk vaker gezegd dat locaties op waakvlamniveau gas produceerden, terwijl dit uiteindelijk meer bleek te zijn.

De NAM is gestart met de test in Siddeburen, maar vindt deze eigenlijk een beetje zinloos. Volgens