Veel bedrijven nog niet compliant met toeslag op plastic wegwerpverpakkingen

Gepubliceerd op 11/07/2023 20:00 in Economie

Op veel plaatsen in Nederland wordt nog geen toeslag gerekend voor plastic wegwerpverpakkingen bij het bezorgen en afhalen van eten en drinken, ondanks dat dit sinds ruim een week verplicht is. Inspecteur Gert van Rootselaar van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) geeft aan dat dit een gemiste kans is, maar hij is wel tevreden dat er nu meer aandacht is voor het onderwerp en bedrijven actie ondernemen. Sinds 1 juli zijn ongeveer een half miljoen bedrijven verplicht om klanten een toeslag te rekenen voor plastic wegwerpverpakkingen bij afhalen en bezorgen, met als doel het verminderen van zwerfafval. Dagelijks worden er in Nederland namelijk 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weggegooid. Verkopers moeten ook een herbruikbaar alternatief aanbieden of klanten de mogelijkheid geven om hun eigen beker of bakje mee te nemen.

Volgens inspecteur Van Rootselaar is het aantal vragen over de nieuwe regels de afgelopen tijd enorm gestegen. Hij merkt op dat er veel geklaagd wordt, maar dat er vooral veel vragen zijn over de invulling van de regels en wat wel en niet is toegestaan. Vooral kleine horecaondernemers hebben moeite met de nieuwe regels, met name het aanbieden van herbruikbare bakjes. Het idee om klanten hun eigen bakjes mee te laten nemen ontvangt veel kritiek vanwege zorgen over voedselveiligheid. In de praktijk gebeurt dit dan ook zelden, aldus Van Rootselaar. Toch ziet hij ook creatieve oplossingen bij lokale horeca, waar ondernemers samenwerken aan een herbruikbaar systeem.

In de gemeente Leiden is bijvoorbeeld een herbruikbare koffiebeker geïntroduceerd die ingeleverd kan worden bij verschillende cafés. In Wageningen heeft de lokale Rotary Club het initiatief genomen om een gezamenlijk systeem voor herbruikbare bakjes op te zetten. Het idee ontstond tijdens de coronapandemie, waarbij de hoeveelheid plastic bij afhaalmaaltijden opviel. In eerste instantie doen drie bedrijven mee aan het systeem, met nog twintig andere bedrijven die op de hoogte willen blijven voor eventuele aansluiting. Er wordt gewerkt met herbruikbare bakjes die bij alle deelnemers kunnen worden gebruikt en ingeleverd volgens een 'bibliotheeksysteem'. Klanten betalen geen statiegeld, maar er volgt wel een boete als de bakjes niet binnen twee weken worden ingeleverd.

Derk Joosten van cafetaria Het Ambacht is een van de deelnemers aan de pilot in Wageningen. Hij zag het niet zitten om klanten hun eigen bakjes mee te laten nemen voor zijn snacks omdat zijn verse frieten snel slap worden en een ventilerend bakje nodig hebben. Hij geeft liever een goed bakje mee dat de kwaliteit van zijn producten garandeert. Hoewel het gebruik van herbruikbare bakjes duurder is voor Joosten, financiert hij dit met een toeslag van 5 cent op de wegwerpbakjes van suikerriet met plastic. Hij hoopt dat de kosten in de toekomst zullen dalen naarmate meer mensen meedoen aan het systeem.

Er is veel geklaag bij de inspectie over de hogere kosten die de nieuwe regels met zich meebrengen. Van Rootselaar begrijpt dat ondernemers klagen, aangezien voorheen alle kosten van zwerfafval op de samenleving werden afgewenteld. De inspectie gaat in gesprek met koepelorganisaties en grote ondernemingen om de regels te bespreken. Mocht daar onvoldoende uitkomen, dan kan er een last onder dwangsom worden opgelegd.