Realisatie duurzame energie op land niet voldoende om klimaatdoelen te halen

Gepubliceerd op 06/07/2023 15:00 in Economie

Uit een recente voortgangsrapportage van de dertig energieregio's in Nederland, ook wel bekend als RES'en, blijkt dat er meer moet worden gedaan om de klimaatdoelen van 2030 te bereiken. Hoewel er momenteel hard wordt gewerkt aan de realisatie van duurzame energie op land, zal dit niet genoeg zijn om Nederland uiteindelijk klimaatneutraal te maken.

De energieregio's zijn er wel in geslaagd om tegen 2030 ten minste 35 TWh aan duurzame energie op land op te wekken. Er zijn al veel zonne- en windparken gebouwd, in aanbouw of in de vergunningsfase. Echter, de ambitie van de regio's voor dat jaar ligt hoger, namelijk op 55 TWh, en het lijkt erop dat dit doel niet gehaald zal worden. De problemen met betrekking tot stikstof en de beperkte capaciteit van het elektriciteitsnet spelen hierbij een grote rol.

Minister Jetten van Klimaat heeft onlangs zijn Concept Nationaal Plan Energiesysteem gepresenteerd, waarin de focus ligt op windenergie, zowel op zee als op land, zonne-energie en kernenergie. Dit signaal vanuit de overheid is van groot belang voor de regio's. Een woordvoerder van het Nationaal Programma RES benadrukt dat zonder dit perspectief mensen het gevoel kunnen krijgen dat het halen van de doelen niet meer zo nodig is en dat er achterover geleund kan worden. Dit is echter niet het geval.

Naast de doelen voor 2030, streeft het kabinet ernaar om de elektriciteitssector al in 2035 volledig CO2-vrij te maken. Hiervoor mogen er vanaf dat moment geen aardgas of steenkool meer worden gebruikt voor de stroomopwekking. De regio's hebben behoefte aan duidelijkheid over de periode na 2030, aangezien dit al snel nadert en mensen willen weten wat er daarna nog nodig is.

De voortgang op het gebied van duurzame elektriciteitsproductie op land verschilt per regio. Regio's die al langer bezig zijn met duurzame energie lijken hun eigen ambitie te halen, terwijl andere regio's nu al aangeven dat hun hogere ambitie voor 2030 niet haalbaar is. Naast de genoemde problemen spelen ook andere factoren een rol, zoals de verstoring van radarsystemen van defensie, gebrek aan draagvlak en onduidelijkheid over milieunormen voor windmolens.

Een opkomende trend is het bundelen van krachten door bedrijven en burgerinitiatieven. Ze vormen zogenaamde 'smart energyhubs' en energiegemeenschappen, waarbij ze energie uitwisselen en afspraken maken over verbruik en opslag van energie. Het vormen van dergelijke energiehubs kan een oplossing bieden voor de overbelasting van het elektriciteitsnet. Door samen te werken en afspraken te maken over efficiënt energieverbruik, kan verdere overbelasting worden voorkomen. Bovendien geeft dit nieuwe partijen toegang tot verschillende markten in de energiesector.

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat benadrukt dat er nieuwe spelregels nodig zijn voor deze hubs, aangezien de markten hier nog niet op zijn ingericht. Het ministerie heeft onlangs een routekaart gepubliceerd waarin de rol van energiehubs wordt beschreven en de mogelijkheden worden verkend.

Het is duidelijk dat er meer inspanningen nodig zijn om de klimaatdoelen te halen. De focus op duurzame energie op land is belangrijk, maar zal niet voldoende zijn. Het bundelen van krachten en het vormen van energiehubs kan een oplossing bieden voor de uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd. Het is van essentieel belang dat er duidelijkheid komt