Algemene Rekenkamer concludeert: WIA-uitkeringen jarenlang foutief vastgesteld

Gepubliceerd op 04/12/2025 01:00 in Economie

Uit een onderzoek van de Algemene Rekenkamer in opdracht van het ministerie is gebleken dat het UWV jarenlang tekortschoot bij het aansturen van controles op WIA-uitkeringen. Ook het arbeidsongeschiktheidsstelsel zelf deugt niet en moet fundamenteel worden aangepast.

In september 2024 kwam aan het licht dat tienduizenden mensen jarenlang een verkeerde WIA-uitkering ontvingen, ofwel te hoog of te laag. De berekening van de uitkeringen bevatte fouten, waardoor mensen niet het juiste bedrag ontvingen waar zij recht op hadden.

Pieter Duisenberg, president van de Algemene Rekenkamer, benadrukt dat er op verschillende vlakken fouten zijn gemaakt. Men was vooral bezig met het wegwerken van wachtlijsten in plaats van het correct vaststellen van de uitkeringen. De complexiteit van de wet zorgt ook voor problemen, aangezien het voor zowel het UWV, de politiek als de ontvangers van de uitkering moeilijk is om te controleren of alles klopt.

Zowel D66 als CDA hebben in hun formatiestuk aangegeven dat ze het stelsel willen vereenvoudigen en de instroom willen verminderen, een punt waar de voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad, Fatma Koser Kaya, het mee eens is. Een eenvoudiger WIA kan niet alleen kosten besparen in de uitvoering, maar ook fouten voorkomen en betere begeleiding bieden aan mensen die arbeidsongeschikt zijn.

De coronacrisis van 2020 heeft de problemen rondom de WIA-uitkeringen verergerd. Tijdens het thuiswerken waren er minder kwaliteitscontroles en ondersteuning, waardoor er meer fouten werden gemaakt en deze niet op tijd werden opgemerkt. Bovendien kampte het UWV met verouderde IT-systemen en een tekort aan verzekeringsartsen.

Het UWV erkent de tekortkomingen en benadrukt dat cliënten mogen verwachten dat hun uitkering correct wordt vastgesteld. Het ministerie heeft te weinig aandacht besteed aan de bedrijfsvoering van het UWV en heeft nagelaten om de regelgeving te vereenvoudigen.

Het UWV schat dat bij 43.000 mensen mogelijk fouten zijn gemaakt in de WIA-uitkering. Er zijn al 3000 mensen geïnformeerd dat er geen fout is gemaakt, maar de overige 40.000 mensen zitten nog in onzekerheid. Het UWV werkt aan de berekeningen en zal naar verwachting in de zomer van 2026 beginnen met het herstellen van verkeerd vastgestelde uitkeringen.