Landbouwakkoord tussen kabinet en boerenorganisaties mislukt na maandenlang overleg

Gepubliceerd op 26/06/2023 06:00 in Economie

Na maandenlang overleg tussen het kabinet en boeren- en natuurorganisaties is een conceptakkoord voor de toekomst van de landbouw opgesteld, maar tot een definitieve overeenkomst kwam het niet. Woensdagmiddag mislukten de onderhandelingen, nadat belangenorganisatie LTO uit het overleg was gestapt.

Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) begon in december vorig jaar vol goede moed aan het politieke waagstuk. Gesprekken met zo'n vijftig partijen - onder meer boeren- en milieuorganisaties, supermarkten en banken - gingen van start. Een breed overleg, elke partij met zijn eigen belangen en plannen.

De gesprekken werden opgesplitst in een hoofdtafel en verschillende 'deeltafels'. Adema moest ervoor zorgen dat alle neuzen dezelfde kant op zouden staan. Het akkoord moest toekomstperspectief bieden op een duurzamere landbouw en tegelijk boeren het vooruitzicht geven dat ze geld konden blijven verdienen.

Het akkoord lag er uiteindelijk voor zo'n 95 procent, maar het ging mis op de laatste 5 procent. Het was dus bijna gelukt, maar volgens Esther de Snoo, hoofdredacteur van weekblad voor boeren en tuinders Nieuwe Oogst, was het ook wel veel gevraagd. "Het moest een heel compleet en voldragen landbouwakkoord worden, tot achter de komma moest er nieuw beleid komen. Over die details zijn ze wel gestruikeld."

Een heel nieuw landbouwbeleid voor de komende tien, vijftien jaar in een paar maanden tijd op tafel krijgen, dat is nogal wat. "Dat moet je echt op hoofdlijnen houden en er dan stapsgewijs over doorpraten", zegt De Snoo. "Het kabinet kon uiteindelijk niet zo concreet zijn als de boeren graag hadden gezien. Het was te onzeker om een handtekening onder te zetten."

Het mislukken van het landbouwoverleg is voor boeren op verschillende manieren merkbaar. Behalve de details van het akkoord was juist ook het wantrouwen tussen boer en kabinet een struikelblok. In de afgelopen jaren is de relatie tussen boer en kabinet behoorlijk achteruitgegaan.

Toch waren de maandenlange onderhandelingen niet voor niets geweest. Aan tafel zaten partijen die lange tijd niet meer bij elkaar hadden gezeten. Die contacten nu zijn gelegd, en de gesprekken die zijn gevoerd zijn echt niet voor niets geweest.

Nu is het kabinet aan zet. Het kabinet moet de regie nemen door normen vast te leggen en verder te gaan met de boeren en andere partijen die bereid zijn om door te gaan. Want hoe je het ook wendt of keert, er moet iets gebeuren. De boeren zetten stappen en maken keuzes, maar ze snakken naar duidelijkheid en een overheid die naast de boeren staat in plaats van tegenover ze, een overheid die richting geeft en faciliteert.