Greenpeace voert actie bij Tata Steel IJmuiden na massa-aangifte omwonenden

Gepubliceerd op 24/06/2023 09:00 in Economie

Dit weekend verzamelen vele honderden actievoerders en sympathisanten van Greenpeace zich bij het industriecomplex van Tata Steel IJmuiden. De actie volgt op een massa-aangifte namens 1200 omwonenden tegen het staalbedrijf, waarin geëist wordt dat het bedrijf wat doet tegen de schadelijke stoffen die het uitstoot.

Het draagvlak van Tata Steel IJmuiden staat ter discussie, omdat de uitstoot in de hele regio tot overlast leidt. Mogelijk kankerverwekkende stoffen worden uitgestoten en het stof daalt neer op huizen, auto's, kinderspeelplaatsen en schoolpleinen. Het RIVM rapporteerde dat een deel van de 'paks'-stoffen vooral gevaarlijk zijn voor kinderen en kunnen ernstige gevolgen hebben voor hun ontwikkeling. Alhoewel er wetenschappelijk geen rechtstreeks verband aangetoond kan worden voor het verhoogde aantal longkankergevallen in het IJmondgebied, is de uitstoot wel een mogelijke oorzaak.

Twee jaar geleden was Tata nog van plan om tot 2040 staal te maken met behulp van kolen en de CO2-uitstoot die hierbij vrijkomt af te vangen en op te slaan onder de Noordzee. Maar door politieke en maatschappelijke druk wil het bedrijf nu staal gaan maken met behulp van groene waterstof. Hoewel deze strategie zal bijdragen aan vermindering van de uitstoot, zal Tata nog zeker tien jaar stof, rook en stankoverlast veroorzaken. Het industriële complex bij IJmuiden bestrijkt een gebied van 750 hectare tussen Wijk aan Zee, Beverwijk, Velsen-Noord en IJmuiden met dertien fabrieken, waarvan de twee cokes-gasfabrieken de meeste verontreiniging en ergernis bij omwonenden veroorzaken.

Opvallend is dat de omgevingsdienst sinds twee jaar de duimschroeven bij Tata aandraait en de controle strenger is geworden. De sluiting van de cokes-gasfabrieken is een voor de hand liggende manier om snel een einde te maken aan de milieuoverlast in de omgeving IJmuiden. Tata moet dan cokes importeren in plaats van steenkool, maar het bedrijf zou dan geen geld meer verdienen met het maken van staal.

Tata heeft inmiddels aangekondigd 300 miljoen euro te steken in het verminderen van de overlast voor de omgeving. Daarnaast gaat er 65 miljoen zitten in het ontwerp voor de waterstofstaalproductie. De totale vergroening van Tata Steel IJmuiden gaat vele miljarden euro's kosten, maar daarmee zou Nederland ook in de toekomst deze basisindustrie binnen de landsgrenzen behouden. Dat was ook de belangrijkste reden voor de staat om na de Eerste Wereldoorlog de Koninklijke Hoogovens op te richten.

Waar politiek Den Haag tot nu toe in meerderheid het belang van de Nederlandse staalindustrie benadrukt en de waterstofplannen van Tata toejuicht, is ook daar de blijvende steun voor het bedrijf nog niet gegarandeerd. Het is voor de politiek ingewikkeld om meer dan een miljard euro in de verduurzaming van de staalindustrie te steken als tegelijkertijd de overlast nog tien jaar blijft bestaan. Volgens het Noord-Hollands Dagblad zijn de afgelopen jaren vele miljarden winst weggevloeid naar het moederbedrijf in India.

Advocaat Benedict Ficq, die de massa-aangifte leidt, wil de hoogste baas van Tata Steel IJmuiden daarom zelfs achter de tralies hebben, zei ze twee weken geleden in het FD. De komende tijd moet blijken of meer dan 1000 miljoen euro belastinggeld gestoken zal worden