Grote protesten in Slowakije tegen toenadering Fico tot Rusland

Gepubliceerd op 21/02/2025 13:00 in Buitenland

Sinds premier Fico eind december onaangekondigd het Kremlin bezocht, gaan Slowaken massaal de straat op om te protesteren tegen de regering. De boodschap die zij willen overbrengen is dat Slowakije bij Europa hoort en niet bij Rusland.

De demonstranten vrezen dat het land door Fico's 'neutrale' buitenlandbeleid richting Moskou afdrijft. Fico zelf ziet de Russisch-Amerikaanse toenadering als bevestiging van zijn gelijk.

In Bratislava kwamen maar liefst 60.000 mensen bijeen voor een protest, wat volgens de krant SME sinds 1989 niet meer was voorgekomen. Destijds leidden grootschalige demonstraties tot de ondergang van het communistische regime. Vandaag staan er weer betogingen gepland in 40 steden in Slowakije.

De huidige protesten doen denken aan die van 2018, toen Fico ook premier was. Na de moord op onderzoeksjournalist Ján Kuciak trad Fico destijds af vanwege massale protesten. Nu is hij echter opnieuw premier, en zijn ontmoeting met president Poetin in december heeft de demonstraties aangewakkerd.

Fico verkocht het gesprek met Poetin als een poging om de doorvoer van Russisch gas via Oekraïne naar Europa veilig te stellen. Slowakije is grotendeels afhankelijk van Russisch gas en moest recent overschakelen op gas dat via Turkije naar Europa wordt vervoerd.

Politoloog Olga Gyarfasova benadrukt dat Fico's bezoek aan Moskou niet alleen draait om gas, maar ook om toenadering tot Poetin. Dit past volgens haar bij een trend die al langer gaande is.

Fico's beleid is duidelijk veranderd sinds zijn aantreden. Hij blokkeerde geen EU-resoluties meer en stemde niet mee met andere lidstaten. Zijn buitenlandminister spreekt van een 'tweesporenbeleid' dat gericht is op meerdere geografische windrichtingen.

Gyarfasova wijst erop dat het bezoek aan Moskou ook te maken kan hebben met de fragiele staat van de Slowaakse coalitie. Als deze niet snel versterkt wordt, dreigen vervroegde verkiezingen.

Fico's stappen worden deels gezien als een afleidingsmanoeuvre, maar sluiten ook aan bij een deel van het electoraat dat de Sovjetgeschiedenis minder problematisch vindt dan in andere voormalige Oostbloklanden.