Russische regering schrapt Artsen zonder Grenzen uit ngo-register

Gepubliceerd op 16/09/2024 21:00 in Buitenland

De Russische regering heeft Artsen zonder Grenzen (AzG) uit het ngo-register geschrapt, waardoor de organisatie gedwongen wordt om al haar activiteiten in het land stop te zetten. De beslissing werd vorige maand per brief aan de organisatie medegedeeld. Volgens het Russische ministerie van Justitie waren de activiteiten van Artsen zonder Grenzen in strijd met de wet, hoewel niet duidelijk is welke wet precies werd overtreden.

Artsen zonder Grenzen is actief geweest in Rusland sinds 1992 en heeft 44 voltijdwerknemers in het land. De organisatie voerde recentelijk projecten uit ter ondersteuning van tuberculose- en hiv-patiënten. Deze projecten werden aangestuurd vanuit het AzG-kantoor in Amsterdam.

Na de Russische invasie in Oekraïne in 2022 heeft Artsen zonder Grenzen duizenden Oekraïense vluchtelingen en intern ontheemde Russen opgevangen in de Russische grensregio's Belgorod en Rostov. Er waren ook plannen om noodhulp te verlenen in de regio Koersk, waar Oekraïne vorige maand een verrassingsaanval uitvoerde. AzG verleent ook noodhulp in Oekraïne.

De organisatie heeft aangegeven teleurgesteld te zijn dat zij haar programma's in Rusland moet beëindigen, omdat vele mensen nu verstoken blijven van de medische en humanitaire hulp die Artsen zonder Grenzen had kunnen bieden. AzG hoopt in de toekomst weer in Rusland aan de slag te kunnen.

Het besluit om Artsen zonder Grenzen uit het ngo-register te schrappen valt binnen de bredere context van acties van de Russische overheid tegen niet-gouvernementele organisaties. Rusland vereist dat entiteiten die buitenlandse steun ontvangen of onder buitenlandse invloed staan zich registreren als "buitenlands agent". Het is echter niet duidelijk of AzG uit het register is geschrapt op basis van deze wet.

De wet tegen buitenlandse agenten wordt volgens Rusland ingezet om personen tegen te gaan die vanuit het buitenland gefinancierd worden en politieke activiteiten tegen Russische machtshebbers ontplooien. In de praktijk wordt de wet echter gebruikt om afwijkende meningen te onderdrukken, wat tot kritiek heeft geleid. Deze wet heeft het werk van critici, mensenrechtenorganisaties, ngo's, media en (politiek) activisten in Rusland bemoeilijkt, met als gevolg dat verschillende organisaties hun werkzaamheden hebben moeten staken.