Grootste kosmische explosie ooit ontdekt

Gepubliceerd op 14/05/2023 15:00 in Buitenland

Astronomen hebben een zeer heldere explosie ontdekt die al drie jaar aanhoudt en tien keer zo helder is als een supernova. Het fenomeen genaamd AT2021lwx bevindt zich op 8 miljard lichtjaar afstand en werd voor het eerst in 2020 gespot, maar nu begrijpen wetenschappers pas goed op wat voor enorme schaal de explosie plaatsvindt. De explosie is geen supernova, die maar enkele maanden aanhoudt, maar lijkt meer op een tidal disruption event (TDE) waarbij een zwart gat een ster of, in dit geval waarschijnlijk, een uitgestrekte gaswolk verslindt. Het verschijnsel is drie keer zo helder als een gewone TDE, maar de helderheid fluctueert. Dit komt waarschijnlijk door schokgolven die ontstaan bij het verslinden van stukken gaswolk en die invallend gas ontmoeten en op de schijf vol stof rond het zwarte gat botsen.

Het object heeft de bijnaam 'Scary Barbie' gekregen vanwege zijn omvang en zijn tweede aanduiding ZTF20abrbeie. Het monster is duizend keer zo groot als onze zon en nog gigantischer dan gedacht. De explosie zou geen gewone TDE zijn waarbij alleen een ster in een zwart gat valt, maar er zijn meerdere verklaringen. De meest waarschijnlijke verklaring is dat een reusachtige gaswolk in een superzwaar zwart gat valt.

Hoewel het niet de helderste explosie is die ooit is waargenomen, wordt AT2021lwx onderzocht door diverse telescopen op aarde en in de ruimte. Het onderzoeksteam, geleid door de Britse universiteit van Southampton, wil het fenomeen de komende tijd in verschillende golflengten onderzoeken om meer te weten te komen over de temperatuur van exploderende gaswolken en de processen die erachter schuilgaan. Het team gaat ook met computersimulaties checken of hun theorie klopt.

Het is mogelijk dat dit soort fenomenen, zelfs al zijn ze extreem zeldzaam, een sleutelrol spelen bij de geleidelijke veranderingen in het hart van sterrenstelsels, aldus het onderzoeksteam. Met nieuwe onderzoeksfaciliteiten die de komende jaren beschikbaar komen, hopen de astronomen meer te weten te komen over dit type fenomeen.