Aanklacht tegen Japanse overheid wegens etnisch profileren

Gepubliceerd op 29/01/2024 19:00 in Buitenland

Vandaag is de rechtszaak gestart waarin Zain Syed, een Japanner van Pakistaanse afkomst, samen met twee anderen een vergoeding eist van 20.000 euro per persoon wegens herhaaldelijk etnisch profileren door de politie. Op een persconferentie heeft Syed verklaard dat hij tien keer achter elkaar is aangehouden en dat dit hem doet geloven dat hij iets verkeerd doet. Hij benadrukt ook dat hij het gevoel heeft dat een buitenlands uiterlijk gelijkstaat aan een crimineel uiterlijk.

Syed, die op achtjarige leeftijd met zijn ouders van Pakistan naar Japan is verhuisd en later genaturaliseerd is tot Japanner, wordt ondanks zijn Japanse nationaliteit regelmatig gevraagd naar zijn verblijfsvergunning. Hij is zelfs twee keer voor zijn eigen huis aangehouden en gefouilleerd nadat hij had aangegeven een Japans staatsburger te zijn. Hij begrijpt dat de politie belangrijk is voor de veiligheid, maar is bezorgd dat deze aanhoudingen zijn imago aantasten.

Ook de twee mede-aanklagers hebben vergelijkbare ervaringen. Matthew, een man van Polynesische afkomst, is sinds 2002 meer dan zeventig keer aangehouden en ondervraagd. Maurice, een Afro-Amerikaanse man, wordt voortdurend aangehouden zonder duidelijke reden.

Dit is niet de eerste keer dat de politie in opspraak komt vanwege etnisch profileren. Een incident waarbij een Japanse man met dreadlocks en een Keniaanse achtergrond werd aangehouden, ging viraal vanwege de opmerking van de agent dat mensen zoals hij vaak "drugs bij zich hebben". De Nationale Politie heeft slechts zes incidenten van etnisch profileren toegegeven, maar volgens een onderzoek van de Tokyo Bar Association heeft meer dan 62 procent van de buitenlandse inwoners in Japan aanvaringen gehad met de politie zonder duidelijke reden. Bij mensen uit Afrika of Zuid-Amerika is dit zelfs acht op de tien.

Japan kampt met een groot tekort aan arbeidskrachten door de bevolkingskrimp. Om dit tekort aan te vullen, heeft het land de immigratie de laatste tien jaar gestimuleerd. Japan heeft inmiddels meer dan twee miljoen arbeidsmigranten en meer dan drie miljoen inwoners met een buitenlandse afkomst, wat 2,6 procent van de bevolking vertegenwoordigt. Ondanks deze toenemende diversiteit denkt een op de drie Japanners dat de komst van buitenlanders leidt tot meer criminaliteit. Echter, volgens gegevens van de Nationale Politie is het percentage zware misdaden door immigranten in 2023 met meer dan 20 procent afgenomen ten opzichte van 2022. Het totale criminaliteitscijfer onder de buitenlandse bevolking is sinds 2004 meer dan gehalveerd.

De advocaat van de aanklagers benadrukt dat de politie hen ondervraagt op basis van uiterlijk, hoewel de Japanse grondwet discriminatie verbiedt en respect voor het individu eist. Agenten moeten een redelijke aanleiding hebben om iemand staande te houden. Het etnisch profileren maakt het volgens de advocaat moeilijker om buitenlanders aan te trekken en versterkt het stigma dat zij criminelen zijn.

Syed hoopt dat dit probleem snel wordt opgelost, omdat het aantal mensen dat er 'buitenlands' uitziet maar geboren en getogen is in Japan alleen maar toeneemt. Hij wil niet dat zijn kinderen dezelfde aanvaringen hebben als hij. Daarom hoopt hij dat het bewustzijn over dit probleem in heel Japan groeit.