Grote internationale politieactie tegen smokkelnetwerk dat Russische sancties overtreedt

Gepubliceerd op 23/01/2024 18:00 in Buitenland

In een grootschalige actie onder leiding van de Nederlandse opsporingsdienst FIOD zijn panden in vijf verschillende landen doorzocht. Bij deze actie zijn twee mannen en een vrouw uit Den Haag en Diemen gearresteerd. Het Openbaar Ministerie verdenkt hen van betrokkenheid bij een internationaal smokkelnetwerk dat de sanctiewetgeving tegen Rusland overtreedt.

Deze actie, uitgevoerd door de FIOD in samenwerking met politiediensten uit Estland, Letland, Duitsland en Canada, wordt beschouwd als de grootste actie tot nu toe gericht op het omzeilen van sanctiewetgeving. Ook de EU-agentschappen Eurojust en Europol zijn bij het onderzoek betrokken.

Het onderzoek is gestart naar aanleiding van berichtgeving van Nieuwsuur. Uit dit onderzoek blijkt dat het bedrijf ETW-Tekhnologiya B.V. uit Voorschoten het middelpunt is van het smokkelnetwerk dat voor grote bedragen aan technologie voor laboratoria naar Rusland verzendt. Een deel van deze producten staat op Europese sanctielijsten vanwege de oorlog in Oekraïne.

De drie gearresteerde personen zijn voormalige directeuren van ETW-Tekhnologiya B.V. Het gaat om oud-ceo's Freek S. en Hans D., die beweren niets af te weten van illegale praktijken en naar eigen zeggen "gebruikt" zijn. Het OM verdenkt hen van het omzeilen en overtreden van de sanctiewetgeving, omdat de technologische goederen die zij verzonden ook voor militaire doeleinden gebruikt kunnen worden.

De eigenaar van ETW-Tekhnologiya, Michail V., een Russische ondernemer, is nog niet gearresteerd. Hoewel de FIOD naar hem op zoek is, is zijn verblijfplaats onbekend. Bij de invallen in de vijf landen op 9 januari zijn administratie, gegevensdragers en goederen in beslag genomen. Daarnaast is er beslag gelegd op de bankrekening van ETW.

Tijdens het onderzoek van Nieuwsuur is gebleken dat ETW producten zoals glazen behuizingen, CO2-sensoren, hydrometers en elektrische weerstanden aanschafte en verzond naar een magazijn in Letland. Vanuit daar werden de producten naar Rusland getransporteerd. Zowel ETW, het Letse magazijn als het ontvangende bedrijf in Rusland zijn gelieerd aan Michail V. Deze bedrijven staan ook op sanctielijsten van de Europese Unie vanwege hun connecties met onder andere wapenfabrikant Rostec en staatsoliebedrijf Rosneft.

Opvallend is dat V. zelf geen dagelijkse leiding had over ETW, maar Nederlanders inhuurde om deze taken uit te voeren. Een voormalig medewerker, Freek S., verklaarde tegenover Nieuwsuur dat hij is vertrokken nadat hij getipt werd dat het bedrijf en de eigenaar banden hebben met de Russische inlichtingendienst. Het is echter onduidelijk waarom hij hierover werd getipt en waarom het bedrijf toch kon blijven exporteren.

ETW wist de Europese sancties te omzeilen door een deel van de producten op papier via Rusland naar Hongkong en Dubai te verzenden. Uit handelsdata blijkt echter dat deze goederen alsnog in Rusland terechtkwamen en niet werden doorgevoerd. De EU heeft onlangs deze doorvoerroute afgesloten met het twaalfde sanctiepakket.

Het Nederlandse douane maakt geen gebruik van de handelsdata van het Amerikaanse bedrijf Importgenius bij het controleren van export naar Rusland. De FIOD wil niet bevestigen of ontkennen dat zij deze data wel gebruiken bij het onderzoek naar mogelijke sanctieovertreders.