Voormalig president van Suriname definitief veroordeeld tot 20 jaar cel voor rol bij Decembermoorden

Gepubliceerd op 22/12/2023 13:00 in Buitenland

Het proces rondom de Decembermoorden in Suriname, waarbij vijftien politieke tegenstanders zonder proces werden geëxecuteerd, heeft deze week na 41 jaar eindelijk een definitief einde gekregen. Desi Bouterse, oud-president van Suriname, is door het Hof van Justitie veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf. Deze veroordeling is volgens mensenrechtenadvocaat Reed Brody een zeldzaamheid, aangezien voormalige presidenten zelden ter verantwoording worden geroepen.

Reed Brody, bekend van zijn succesvolle zaken tegen oud-dictators, was als waarnemer betrokken bij het proces. Hij benadrukt dat het uitzonderlijk is dat een voormalig president veroordeeld wordt. "De meeste mensen komen, als ze maar genoeg macht hebben, zelfs weg met massamoord of martelingen. Suriname is hierin een positieve uitzondering," aldus Brody.

Brody heeft in zijn carrière al veel gevochten tegen zware schendingen van mensenrechten. Zo heeft hij 18 jaar gewerkt aan een zaak tegen oud-dictator Hissène Habré uit Tsjaad, die in 2016 als eerste oud-staatshoofd door een Afrikaanse rechter werd veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor marteling en moord. Daarnaast speelde Brody een belangrijke rol bij de rechtszaak tegen de Chileense dictator Pinochet, die tijdens een bezoek aan Londen werd gearresteerd.

Wat betreft de veroordeling van Bouterse is het nog onzeker of en wanneer hij de gevangenis in zal gaan. Hij heeft nog een week de tijd om een gratieverzoek in te dienen, waarmee zijn straf mogelijk kwijtgescholden kan worden. In afwachting van de uitslag van dit verzoek kan Bouterse op vrije voeten blijven. President Chan Santokhi heeft echter al aangegeven dat het onvermijdelijk is dat Bouterse de gevangenis in gaat.

Het strafproces tegen Bouterse begon al in 2007, maar vanwege zijn premierschap in 2010 wist hij op dat moment amnestie te verkrijgen. Het Surinaamse parlement nam in 2012 een amnestiewet aan, waardoor de zaak enkele jaren stil kwam te liggen. Destijds sprak Brody namens mensenrechtenorganisatie Human Right Watch zijn ongenoegen uit over dit besluit. Hij benadrukte dat de misdaden te ernstig waren om amnestie te rechtvaardigen.

Uiteindelijk werd Bouterse in 2019 alsnog veroordeeld, maar vanwege zijn hoger beroep heeft het nog vijf jaar geduurd voordat de definitieve veroordeling werd uitgesproken. Volgens Brody heeft Suriname na 41 jaar eindelijk gerechtigheid kunnen handhaven.