Houthi-rebellen vallen schepen aan in Rode Zee: vijf vragen over de beweging en hun motieven

Gepubliceerd op 17/12/2023 09:00 in Buitenland

De afgelopen weken hebben Houthi-rebellen herhaaldelijk schepen in de Rode Zee aangevallen die een mogelijke connectie met Israël hebben. Ze beweren dat deze aanvallen uit solidariteit met de Palestijnen plaatsvinden, maar achter de schermen speelt Iran een belangrijke rol. Hieronder worden vijf vragen beantwoord over deze beweging en de motieven van de Houthi's.

Wie zijn de Houthi's?

De Houthi's zijn een Jemenitische clan van sjiitische moslims. Hun beweging ontstond in de jaren 90 uit een oorspronkelijk vreedzame organisatie die opkwam voor de zaidieten, een sjiitische stroming. Ze zijn onder andere tegen de toenemende invloed van Saudi-Arabië in Jemen en de omringende landen, voornamelijk omdat Saudi-Arabië hoofdzakelijk soennitisch is. De Houthi's worden gesteund door het sjiitische Iran. Momenteel is Jemen verdeeld in twee delen: een deel dat in handen is van de door Saudi-Arabië gesteunde overheid en een deel waar de Houthi-rebellen de macht hebben.

Waarom vallen Houthi's schepen aan?

De Houthi's maken deel uit van een groep anti-westerse (terreur)organisaties en landen in het Midden-Oosten die bekend staat als de 'as van verzet', waar onder andere Iran, Syrië, pro-Iraanse milities in Irak, Hezbollah in Zuid-Libanon, en Hamas en Islamitische Jihad in Gaza bij horen. Arabist Leo Kwarten merkt op dat wanneer één van hen wordt aangevallen, de anderen reageren. Terwijl de rebellen beweren solidair te zijn met de Palestijnen en meer humanitaire hulp voor hen eisen, gelooft Kwarten dat dit niet het echte motief is achter de aanvallen op de scheepvaart. Hij stelt dat de aanvallen alleen plaatsvinden op verzoek van Iran. Het Amerikaanse ministerie van Defensie en internationale diplomaten zijn ook van mening dat Iran achter de schermen de touwtjes in handen heeft.

Kunnen de rebellen ongestoord doorgaan?

Ja en nee. De Amerikaanse marine is actief in de Rode Zee en weet regelmatig drone-aanvallen van de Houthi's te voorkomen. Schepen kunnen zichzelf beschermen door in colonne te varen met militaire ondersteuning. Maar volledig stoppen met de aanvallen is lastig. Duncan Potts, voormalig viceadmiraal bij de Britse marine, stelt dat er geen realistische militaire acties zijn om dit te doen. Hij benadrukt dat het afhangt van hoe ver beide partijen willen gaan in het escaleren van de situatie. Niemand wil echter deze escalatie, aangezien dit kan leiden tot meer aanvallen op Saudi-Arabië en een verhoogde onrust in de regio.

Hoe krachtig zijn de wapens van de Houthi's?

De Houthi's beschikken over raketten die meer dan 500 kilometer kunnen vliegen, evenals kruisraketten die voor kortere afstanden worden gebruikt. Daarnaast hebben ze ook drones, helikopters en boten. Bij een van hun aanvallen hebben ze laten zien dat ze in staat zijn om snel een groot schip te overmeesteren. Ze kwamen met een helikopter aan boord van het vrachtschip Galaxy Leader en namen het over.

Hoe komen de Houthi's aan wapens?

De groep produceert grotendeels zelf wapens, hoewel Iran hen mogelijk ondersteunt met expertise. Het is een strategie van Iran om dit soort groepen zelfvoorzienend te maken, zodat ze geen doorgeefluik worden van Iraanse wapens. Hoewel er mogelijk technologie en blauwdrukken van Iran zijn gebruikt, zijn de wapens voornamelijk eigengemaakt.

De Houthi-rebellen blijven schepen aanvallen in de Rode Zee