VN-topman roept op tot staakt-het-vuren in Gazastrook, maar resolutie verworpen
Gepubliceerd op 09/12/2023 01:00 in Buitenland
De Verenigde Naties (VN) en Israël bevinden zich in een dieptepunt van hun relatie. VN-baas António Guterres maakte gisteren gebruik van artikel 99 uit het VN-handvest om de situatie in de Gazastrook aan de Veiligheidsraad voor te leggen. Hoewel Guterres' resolutie voor een staakt-het-vuren bijna werd aangenomen, kreeg het uiteindelijk geen steun.
Tot nu toe heeft de VN voornamelijk een rol gespeeld als humanitaire hulpverlener tijdens het conflict tussen Israël en Hamas. Echter, de kritiek op Israël binnen de organisatie wordt steeds luider, wat tot ongenoegen van Israël is. In oktober riep Israël al op tot het aftreden van Guterres, nadat hij had verklaard dat de aanslag van Hamas op 7 oktober "niet in een vacuüm" had plaatsgevonden.
Na het gebruik van artikel 99 door Guterres om de Veiligheidsraad bijeen te roepen, noemde de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Eli Cohen, Guterres' ambtstermijn "een gevaar voor de wereldvrede". Artikel 99 is het krachtigste instrument dat de secretaris-generaal tot zijn beschikking heeft en het was sinds 1989 niet meer gebruikt.
Als reactie op de actie van Guterres stemde de Veiligheidsraad vanavond over een oproep tot onmiddellijk staakt-het-vuren. De Verenigde Staten (VS) maakten gebruik van hun vetorecht en blokkeerden de resolutie. Dertien van de vijftien leden van de Veiligheidsraad stemden voor, terwijl het Verenigd Koninkrijk zich onthield van stemming.
De VS vindt dat de Veiligheidsraad de terreuraanval van Hamas niet voldoende veroordeelt. Robert Wood, de Amerikaanse vice-ambassadeur, beweert dat een staakt-het-vuren ervoor zorgt dat Hamas aan de macht blijft in Gaza. Als belangrijkste bondgenoot van Israël en permanent lid van de Veiligheidsraad heeft de VS een cruciale positie. Echter, het sentiment in de VS lijkt te veranderen. Vicepresident Kamala Harris verklaarde vorige week dat "te veel onschuldige Palestijnen zijn omgekomen in de oorlog". Bovendien blokkeerde de Amerikaanse Senaat gisteren een hulppakket voor onder andere Oekraïne en Israël.
Nieuwsuur sprak met Fransesca Albanese, de speciale VN-rapporteur voor de bezette Palestijnse gebieden. Albanese is echter niet onomstreden en heeft eerder moeten terugkomen op uitspraken over de "joodse lobby" in Amerika. Samen met andere mensenrechtenadviseurs reageerde Albanese op de actie van Guterres. Ze vragen om een staakt-het-vuren, de aanwezigheid van VN-troepen in het bezette Palestijnse gebied en humanitaire hulp voor de bevolking van Gaza.
Volgens Albanese bewijst het feit dat de Veiligheidsraad de resolutie niet heeft aangenomen dat de VN "vleugellam" is. Ze noemt het ongeloofwaardig dat alleen Hamas zou profiteren van een wapenstilstand, gezien de vernietiging van Gaza en het grote aantal burgerslachtoffers. Albanese benadrukt dat gruweldaden van beide kanten onderzocht en vervolgd moeten worden, inclusief die van Hamas op 7 oktober. Ze concludeert dat er niet genoeg wordt gedaan om verdere misdaden te voorkomen.